سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)

     فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. این سازمان از مرکز فائو و از طریق شبکه جهانی بالغ بر حدود نود اداره برای گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان، به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده‌است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است.

     اعضاء فائو شامل اتحادیه ارو‍پا و ۱۸۳ کشور جهان از این سازمان خدمات متنوعی دریافت می کنند و در این مسیر، هزاران همراه در سرتاسر جهان، از سازمان‌های جامعه مدنی مانند گروه‌های کشاورزان و سازمان‌های بشر دوستانه تا دیگر موسسات ملل متحد، بانک‌های توسعه و بخش خصوصی، همکاری دارند.

اهداف اصلی فائو

چهار هدف اصلی فائو عبارتند از:

۱.         مساعدت به کشورهای در حال توسعه با در اختیار گذاشتن امکانات فنی.

۲.         کمک به دولت‌ها در جهت تعیین خط مشی و مشاوره در برنامه‌ریزی.

۳.         جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات.

۴.         فعالیت به عنوان محلی برای تبادل نظر و گردهمایی ملت‌های فقیر و غنی با شرایط برابر.

پیشینه تاریخی فائو

۱۹۴۳ – در این سال ۴۴ دولت در ویرجینیای ایالات متحده خود را به تأسیس یک سازمان دائمی در زمینه خواربار و کشاورزی متعهد کردند.

۱۹۴۵ – اولین اجلاس فائو در کانادا، فائو را به عنوان یک سازمان تخصصی ملل متحد تأسیس کرد.

۱۹۵۱ – مرکز فائو از واشینگتن به رم تغییر یافت.

۱۹۸۱ – اولین روز جهانی غذا، ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) در بیش از ۱۵۰ کشور جهان جشن گرفته شد.

۱۹۸۶ – بهره‌برداری از «آگروستات»، وسیع‌ترین منبع آمار و اطلاعات کشاورزی جهان، که اکنون فائوستاتFAOSTAT” ” نام دارد، آغاز شد. به منظور تقویت سازمان‌های فعال در زمینه پیشگیری و کنترل و تا حد امکان، ریشه کنی بیماری‌ها و آفات، سیستم پیشگیری اضطراری از بیماری‌ها و آفات گیاهی و جانوری فرامرزی، پی ریزی شد. فائو به منظور تمرکززدایی عملیات و کارآمد ساختن آیین‌نامه‌ها و کاهش هزینه‌ها، بازسازی قابل ملاحظه‌ای را از زمان تأسیس آغاز کرد.

مدیریت و امور مالی فائو

    فائو از طریق اجلاس کشورهای عضو که هر دو سال یکبار برای بررسی کارکرد سازمان و تصویب بودجه و برنامه دو سال بعد برگزار می‌گردد، اداره می‌شود.

   اجلاس از میان کشورهای عضو، یک شورای ۴۹ نفره را انتخاب نموده که به عنوان هیئت مدیره موقت سازمان و در یک دوره سه ساله به صورت چرخشی کار می‌کند. این اجلاس همچنین “مدیرکل” را برای ریاست سازمان انتخاب می‌نماید.

   سازمان فائو از هشت اداره تشکیل می‌شود که عبارتند از: امور اداری و مالی، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی، شیلات، جنگلداری، اطلاعات و مسائل عمومی، توسعه پایدار و همکاریهای فنی

   بیش از ۳۷۰۰ کارمند در فائو مشغول کار هستند (۱۴۰۰ کارمند حرفه‌ای و ۲۳۰۰ کارمند خدمات عمومی) که علاوه بر اداره مرکزی، پنج اداره منطقه‌ای، پنج اداره محلی، پنج اداره ارتباطی و بیش از ۷۸ سازمان کشوری را اداره می‌کند. بودجه سازمان نیز در دو زمینه اصلی صرف می‌شود: برنامه دائمی و برنامه منطقه‌ای.

     برنامه دائمی مربوط به فعالیت‌های داخلی است، شامل: حمایت از برنامه عمل، راهنمایی کشورها در زمینه خط مشی و برنامه‌ریزی و طیف وسیعی از طرح‌های توسعه  که بودجه آن از طریق کشورهای عضو و مطابق سطح مقرری اعلام شده توسط اجلاس، تأمین می‌شود.

برنامه منطقه‌ای که اهداف توسعه فائو را تحقق می‌بخشد و فائو برای پروژه‌های مشترک بین دولت های ملی و دیگر سازمانها، مساعدت‌های عمده‌ای را فراهم می‌نماید.

اصلاحات فائو برای قرن بیست و یکم

   از سال ۱۹۴۴، فائو در جهت تمرکززدایی عملیات و کارآمدتر ساختن آیین‌نامه‌ها و کاهش هزینه‌ها در معرض مهمترین بازسازی از زمان تأسیس قرار گرفته‌است. به این ترتیب ۵۰ میلیون دلار صرفه جویی در سال محقق شده‌است.

نکات برجسته این اصلاحات عبارتند از:

استفاده بیشتر از کارشناسان کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذار.

ارتباط گسترده با بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی.

دسترسی الکترونیکی بیشتر به اسناد و بانک اطلاعات فائو.

  گزارش «اصلاحات فائو در هزاره جدید»، خطوط کلی اقدامات فائو را برای تمرکززدایی سازمانی و توجه به فعالیت در زمینه اولویتهای کلیدی، مشخص می‌کند. در سال ۱۹۹۹ اجلاس فائو «چارچوب استراتژیک پیشبرد برنامه‌های فائو تا سال ۲۰۱۵ » را تصویب کرد که طی تبادل نظرهای گسترده میان کشورهای عضو و دیگر سرمایه گذاران فائو وسعت بیشتری یافته و برای برنامه‌ها و طرحهای آینده این سازمان، چارچوب قدرتمندی را تدارک می‌بیند.

  هم اکنون آقای «خوزه گرازیانو داسیلوا» مدیر کل و بالاترین مقام اجرایی فائو است.

دفاتر منطقه ای فائو عبارتند از:

۱- دفتر منطقه ای برای آفریقا در «آکرا»، غنا.

۲- دفتر منطقه ای آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب در «سانتیاگو»، شیلی.

۳- دفتر منطقه ای آسیا و اقیانوسیه در «بانکوک»، تایلند.

۴ –دفتر منطقه ای خاور نزدیک در “قاهره” مصر.

۵- دفتر منطقه اروپا و آسیای مرکزی در «بوداپست»، مجارستان.

*****************************

نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در جمهوری اسلامی ایران

 

 

 

 

 

دفتر ما

 

   ایران در تاریخ ۰۱ دسامبر ۱۹۵۳ عضو سازمان خواربار و کشاورزی (FAO) شد. در سال ۱۹۹۲ این سازمان، دفتر نمایندگی خود در ایران را پس از انقلاب اسلامی بازسازی نمود. براساس توافقنامه مشترک وزارت کشاورزی وقت و سازمان فائو در نوامبر ۱۹۹۱ ، محل استقرار نمایندگی در وزارتخانه، به هیئت نمایندگی فائو واگذار شد.

     نمایندگی FAOدر حال حاضر، در سازمان تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی وابسته به وزارت  جهاد کشاورزی ، واقع در باغ گیاه شناسی پر از درختان و گل های زیبا و درمیان کوههای شمال تهران، قرار گرفته است.

   محور اصلی کمک های فنی فائو به ایران در زمینه های ظرفیت سازی، توسعه سیاست ها و استراتژی، تولید محصولات کشاورزی، دامداری و بهداشت دام، مدیریت شیلات و جنگل ها و برنامه های اضطراری و توانبخشی بوده است.

 

ساختار و کارکنان

   پرسنل نمایندگی فائو متشکل از یک عضو کارمند بین المللی (نماینده فائو)، یک کارشناس ملی و هفت کارمند عمومی ملی و هشت مشاور حرفه ای و فنی (ملی و بین المللی) هستند.

 

 ساختار نمایندگی سازمان فائو به شرح زیر است:

 

۱- دفتر نماینده فائو (OR)؛

۲- واحد ارتباطات و حمایت (CAU)؛

۳- واحد نظارت و ارزیابی (MEU)؛

۴- واحد برنامه ریزی و مشارکت (PPU)؛

۵- واحد عملیات پروژه (POU)؛

۶- واحد پشتیبانی اداری (ASU).

   بعلاوه، نماینده فائو در جمهوری اسلامی ایران، به نمایندگی ازسوی سازمان همکاری های اقتصادی (ECO) نیز، خدمت می کند.

 

برنامه های جمهوری اسلامی ایران

 

    در بیست سال گذشته، بخش عمده ی کمک های فنی فائو به ایران در زمینه های ظرفیت سازی، توسعه سیاست ها و راهبردها، تولید محصولات، دامپروری و بهداشت دام، مدیریت شیلات و جنگل ها و کمک به برنامه های اضطراری و  بهبود در برنامه های بازسازی متمرکز شده است.

 

    سازمان فائو در راستای تقویت برنامه کشوری خود، کمک های مالی برای اجرای یک رویکرد جامع و استراتژیک در مواجهه با چالش های فعلی در بخش های غذایی و کشاورزی را به شیوه ای جامع و پایدار، ارائه  می کند.

   در این رویکرد، تغییر قابل توجهی در نگرش و شیوه های کمک ها اعمال شده و  ضمن دوری از رویکرد سنتی پروژه-محوری،  حمایت از چارچوبی برنامه-محور، مد نظر قرارداشته و بر مبنای نتایج- محوری پیش می رود. با این تغییر، هم افزایی میان پروژه ها تأمین، همبستگی و تداوم پروژه ها در راستای اهداف، به وضوح مشخص و با کمیت سنجی و اندازه گیری اجزاء آن ها، میزان اثربخشی، و نه صرفا خروجی انها، معلوم و پایداری بلند مدت فعالیت های توسعه، تضمین می شود.

  

 رهیافت استراتژیک یکپارچه که باید در این راستا اجرا شود، از چهار برنامه اصلی زیر حمایت می کند:

 i) ) کمبود آب و مدیریت پایدار زمین؛

 (ii) امنیت غذایی، تغذیه و سلامت مواد غذایی؛

 (iii) آب و هوای هوشمند و پایدار زیست-کشاورزی؛ و

 (iv) سرمایه انسانی و توسعه ظرفیت های سازمانی.

 

    چارچوب برنامه ریزی کشوری در ایران (۲۰۱۲-۲۰۱۶)، درنتیجه مشورت های گسترده با طیف وسیعی از دست اندرکاران و فعالان ملی و بین المللی در داخل کشور و ارزیابی های فنی فائو در دفتر مرکزی رم، دفتر منطقه ای برای خاور نزدیک (RNE) و دفتر نمایندگی فائو در جمهوری اسلامی ایران، تدوین گردید. هدف این ابتکار آن است که از توان فائو در کمک به ایران برای پیشبرد برنامه بازسازی کشاورزی خود در یک چارچوب برنامه ریزی منسجم، بهره برداری شود. با استفاده از این چارچوب و دیگر ابزارها، امکان شناسایی و تعریف اولویت های کشاورزی، از جمله شیلات، جنگلداری و منابع طبیعی و توسعه روستایی، با اتکاء به مزیت های فنی و شاخص FAOفراهم می آید.

 

     بر همین اساس، کارگاه اعتبارسنجی و مراسم امضاء چارچوب برنامه ریزی کشوری

 (Country Policy Framework-CPF) در تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۱۲ در تهران، توسط وزارت جهاد کشاورزی و دفتر نمایندگی سازمان فائو برگزار گردید.     

     این سند که توسط  معاون برنامه ریزی و اقتصادی وقت وزارت جهاد کشاورزی و کارشناس مسئول فائو امضاء شد، بر سه حوزه اولویت استراتژیک تمرکز دارد:

 

   اولویت ۱- افزایش بهره وری به نفع فقرا برای امنیت غذایی بهتر، تغذیه و معیشت گروه های آسیب پذیر در مناطق روستایی و شهری؛

   پیوند با اولویت های ملی و اهداف استراتیژیک فائو و اولویت های منطقه ای. اساس فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویتی می تواند بترتیب در اهداف استراتژیک فائو A” و “Cبر روی ” تقویت تولید پایدار محصولات کشاورزی” و “مدیریت و استفاده پایدار از منابع شیلاتی و آبزی پروری” و اولویت منطقه ای “B” برای منطقه خاور نزدیک “توسعه تولیدات کشاورزی و توسعه روستایی برای بهبود معیشت”.

 

    اولویت ۲- بهبود مدیریت و توسعه پایدار منابع طبیعی، کاهش اثار تغییرات اقلیمی و تطبیق آن با تاثیرات آن و مدیریت ریسک بلایای طبیعی

    پیوند با اولویت های ملی و اهداف استراتژیک فائو و اولویت های منطقه ای. اساس فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویت دار و پیچیده را  می توان در هر دو هدف استراتژیک فائو یعنی” “F؛ در زمینه مدیریت پایدار منابع زمین، آب و  منابع ژنتیکی و در پاسخ بهینه به چالش های زیست محیطی جهانی که بر روی مواد غذایی و کشاورزی تاثیر می گذارند، و هدف استراتژیک E” ” ناظر بر مدیریت پایدار جنگل ها و درختان، که بعنوان مکمل ضروری برای ارتقاء هدف A“” در زمینه “تقویت تولید پایدار محصولات کشاورزی” و هدف استراتژیک “B” در “افزایش تولید دام های پایدار” تلقی می شوند.

    فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویتی که مربوط به مدیریت ریسک فاجعه است نیز، به هدف اول استراتژیک فائو در “بهبود آمادگی و پاسخ مؤثر به تهدیدات غذایی و کشاورزی و موارد اضطراری” کمک می کند.

 

    اولویت ۳- تقویت و ارتقاء مدیریت دانش در حوزه توسعه کشاورزی و روستایی، امنیت غذایی و ایمنی مواد غذایی

               پیوند با اولویت های ملی، اهداف استراتژیک فائو و اولویت های منطقه ای

   پشتیبانی که سازمان فائو در این حوزه اولویتی “CPF” ارائه می دهد، عملکرد کلیدی و اصلی سازمان فائو را در چارچوب استراتژی آن سازمان  برای دوره ۲۰۱۹-۲۰۱۰ نشان داده و سازوکارهای اجرایی مهم فائو را برای کسب نتایج محسوس و مبتنی بر مزیت های تخصصی ، معرفی می نماید.

 

   در این حوزه های اولویتی، مجموعاً پنج نتیجه CPFو نوزده دستاورد آن، مطابق با اولویت های ملی و برنامه های در حال اجرا و یا پیش بینی شده توسط دولت ایران، شناسایی می شود. حوزه اولویتی سال های (۲۰۱۲-۲۰۱۶)) نیز با چارچوب استراتژیک آن سازمان (۲۰۱۰-۲۰۱۹) و چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد (UNDAF) برای  ج. ا. ایران در سال های ۲۰۱۶-۲۰۱۲، مطابقت داشته و بویژه، با ایران ۲۰۱۲-۲۰۱۶ و کمک به اهداف توسعه هزاره (اهداف توسعه هزاره)، بویژه با اهداف توسعه هزاره MDGs، از جمله اهداف یکم (کاهش گرسنگی و فقر) و هفتم (پایداری زیست محیطی)، سازگار است.

******************************

همکاران دولتی

       وزارت جهاد کشاورزی مسئول اصلی تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی کشور است. بنابراین، همیشه به عنوان مخاطب اصلی سازمان فائو درایران محسوب می شود. سایر نهادهای دولتی مربوطه نیزعبارتند از سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کشور. نمایندگی فائو در ایران، ضمن برگزاری جلسات منظمی با وزیر و مدیر کل امور بین الملل جهاد کشاورزی،  تماس های ویژه ای با سایر معاونت های فنی و تصمیم گیر وزارتخانه برقرار می کند.

  فائو در ایران روابط خوبی با موسسات تحقیقاتی مانند؛ موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال (SPCRI)، موسسه اصلاح دانه و نهال (SPII)، موسسه تحقیقات شیلات ایران (IFRO)، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصادی کشاورزی و توسعه روستایی، موسسه تحقیقات ماهیان خاویاری (APERDRI) و موسسه تحقیقات شوری خاک در ایران برقرار نموده است.

     نمایندگی سازمان فائو در ایران با مشارکت وزارت امور خارجه، به عنوان همکار اصلی در طراحی، اجرا و نظارت بر برنامه های پیش بینی شده در چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد (UNDAF)، فعالیت می کند.

 

همکاران سازمان ملل متحد

      دفتر نمایندگی فائو در نهایی سازی، پیاده سازی و نظارت بر فعالیت های UNDAFهمکاری کرده و  بعنوان عضو فعال UNCTدر گروه ها و تیم های مختلف از جمله کاهش فقر، کاهش ریسک و مدیریت بحران، مدیریت عملیات (OMT) و تیم مدیریت بحران (DMT) مشارکت می کند. گروه موضوعی “مدیریت پایدار محیط زیست” نیز با مشارکت فائو اداره شده و در مجموع، ۶ جلسه موضوعی از برنامه چارچوب UNDAFرا نیز، نمایندگی می کند. دفتر فائو همچنین، با همکاری RCو UNCTبرای اطمینان از یکپارچه سازی برنامه های CPFبا UNDAFهمکاری می کند.

 

دیگر همکاران توسعه

     نمایندگی فائو در ایران برای انجام برنامه ها و مأموریت های خود با نهادهای مختلف ملی و بین المللی، دانشگاه های ملی و سازمان های غیر دولتی از یک سو و برخی کشورهای کمک کننده از سوی دیگر، همکاری می کند. در این رابطه، امضاء تفاهم نامه همکاری مشترک  میان دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (UTCAN) قابل اشاره است. دفتر فائو با سازمان های غیر دولتی مانند: انجمن برنج ایران، انجمن حافظت از محیط زیست کوهستانی (MEPS) و مرکز توسعۀ پایدار (CENESTA)، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران (IRNCID) ، روابط خوبی دارد.

    این NGOها در پروژه ها و فعالیت های مختلف FAOدر ایران شرکت دارند. علاوه بر این، دفتر فائو در ایران با اجرای پروژه های TeleFood، از زنان روستایی حمایت کرده و در توسعه پایدار روستایی در ایران مشارکت دارد.

 

موفقیت های فائو در جمهوری اسلامی ایران

 

   سازگاری کوینوآ “Quinoa” در ایران: یک رهیافت نوآورانه جهت ارتقاء کشاورزی هوشمند و حساس  به شرایط آب و هوا

   گرمایش جهانی بزرگترین چالش جهان امروز است. این پدیده، جهان را به طور یکسان تحت تأثیر قرار نمی دهد. برخی از مناطق، از جمله  منقه ما، اثرات بیشتری دریافت می کنند. در سراسر این مناطق، فقیران آسیب پذیرتر هستند زیرا امنیت غذایی آنها به خطر افتاده و به شناسایی محصولاتی نیازاست که بتوانند با شرایط جدید سازگار شوند.

  با درک  این چالش، کشورهای منطقه خاور نزدیک و شمال آفریقا و فائو تصمیم گرفتند تا این تهدید را با بهره گیری از شرایط آب و هوایی مختلف و شرایط کشت و کار متنوع در منطقه، به یک فرصت تبدیل نمایند. بهره گیری از دانش و تجربه جهانی و جستجو برای محصولات قابل انطباق، در دستور کار قرار گرفت. برای شروع، یک گونه آمریکای لاتین به نام Quinoaبه دلیل ارزش غذایی بسیار ارزشمندی و تنوع زیستی آن انتخاب شد. پروژه کوینوا در دسامبر ۲۰۱۳ آغاز شد و ثابت کرد که با توجه به امنیت غذایی منطقه و جهان، به ویژه در مناطقی که تولید مواد غذایی به دلیل تاثیرات شدید تغییرات اقلیمی محدود می شود، جایگزین خوبی برای محصولات سنتی است.   

  در ایران، به لطف تلاش های مشترک دولت و نمایندگی فائو، کینوا به طور کامل از نظر سازگاری و بهره وری آن مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس تحقیقات گسترده انجام شده در کرج، اهواز، ایرانشهر، جیرفت و کانوج، این محصول با شرایط آب و هوایی کشور سازگار بوده و با موفقیت در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید و محصول آن در فصول مختلف به کشاورزان ذیربط معرفی و تشریح شده است.

 

مدیریت آفات مرزی

    آفت گوجه فرنگی (Tuta absoluta) یکی از مهم ترین آفات ناشی از مراودات مرزی است که از جنوب امریکا شایع شد و از طریق اروپا و شمال آفریقا به خاورمیانه سرایت  نمود. این آفت ابتدا در اکتبر ۲۰۱۰ در استان آذربایجان غربی دیده شد و در کمتر از یک سال، ۲۶ استان  کشور را تحت تأثیر قرار داد.

   گوجه فرنگی یکی از محصولات عمده گیاهی در ایران است. این محصول به عنوان محصول تازه برای مصرف داخلی و صادرات تولید می شود. بعلاوه، به عنوان رب گوجه و سس گوجه فرنگی برای صادرات فرآوری می شود. ایران دارای مزارع و گلخانه هایی در ۳۲ استان است که سطح ناخالص آن به ۱۷۷۰۶۰ هکتار بالغ گردیده وتولید سالانه گوجه فرنگی آن، بیش از ۶/۶ میلیون تن است.

    با توجه به ماهیت و منشاء مرزی این بیماری، سازمان فائو در سال ۲۰۱۲، با طراحی یک پروژه در منطقه خاور نزدیک برای نظارت و تدوین دستورالعمل فنی برای شناسایی و کنترل آفات ایجاد کرد. این پروژه در نوامبر ۲۰۱۴ تکمیل شد.

    در ایران، این پروژه موجب کاهش آسیب Tuta absoluta“” از طریق توسعه پیوند های سالم گوجه فرنگی، ارائه دانش فنی به متخصصین کشور و فعالان میدانی برای ساخت و نگهداری گلخانه های سالم و ترویج استفاده از دستگاه های کاملا اتوماتیک در کشت گوجه فرنگی بود. حدود ۶۰۰ نفر از کارشناسان ایرانی (۴۰٪زن) و ۷۴۰ کشاورز محلی (۳۰٪کشاورزان زن) درخصوص چگونگی مدیریت آفات و تولید این محصول راهبردی کشاورزی آموزش دیده اند.

 

برنامه ریزی کلان / راهبردی- ایجاد چارچوب استراتژی توسعه پایدار کشاورزی در ایران

     ایران با چالش ها و مشکلات ساختاری زیادی برای دستیابی به توسعه پایدار در بخش کشاورزی مواجه می باشد. دولت، که در جستجوی راهنمایی برای توسعه یک دیدگاه کلی بود تا بخش کشاورزی را از منابع موجود بهره مند نماید ، از کمک فنی فائو در تدوین یک چارچوب استراتژیک برای توسعه پایدار کشاورزی (۲۰۲۱-۲۰۱۷) استفاده کرد.

        دولت از کمک متخصصان بین المللی، از جمله متخصصین ارشد، به منظور بهره گیری از روند توسعه بالقوه فنی و اقتصادی جهانی استقبال کرد. این نگاه، تغییرات در تجارت جهانی، چالش های بودجه ای ناشی از کاهش قیمت نفت خام، چالش های ناشی از مسئولیت های بیش از چند وزارتخانه و توانایی چندین زیرمجموعه را مد نظر قرار داد. این چارچوب، پایه ای برای توسعه آینده را تشکیل داد و اقدامات خاص و اولویتی را برجسته نمود و نیازهای احتمالی به کمک های فنی را مشخص کرد.

     ایران در روند برنامه ریزی برنامه ششم توسعه پنج ساله کشور ۲۰۲۱ – ۲۰۱۷ (SFYDP)، در جهت کاهش و هدفمند سازی یارانه ها، تنوع بخشیدن به اقتصاد و دستیابی به سطح بالاتری از رشد متوازن، تلاش می کند. در بخش کشاورزی، اهدافی نظیر؛ تقویت روند توسعه برای افزایش صادرات کشاورزی و افزایش خودکفایی در تولید مواد غذایی، مد نظر قرار دارد. قطعاً بدون یک چارچوب مناسب برای توسعه پایدار کشاورزی، دستیابی به چنین اهدافی، غیرممکن است. از این رو، هدف این پروژه، تهیه چارچوبی بود که تحقق مفید و موثر اهداف تعیین شده در متن برنامه ششم SFYDPرا فراهم کند.

          خروجی عمده این پروژه، یک چارچوب استراتژیک برای توسعه پایدار کشاورزی بود تا بتوان بعنوان پایه ای برای توسعه امروز و آینده، مورد استفاده قرار داد. این چارچوب استراتژیک و زیربنایی با تاکید بر بهره وری اقتصادی، استفاده از منابع را با ملاحظه دقیق اولویت های  دولت در زمینه رفاه اجتماعی و پایداری مدیریت منابع طبیعی، توصیه می کند.

   این پروژه همچنین، تجزیه و تحلیل عمیق و ارزیابی مسائل مهم و کلان دولت را مد نظر دارد. در متن اسناد سیاست های پیش بینی شده، توصیه های مربوط به اقدامات لازم برای تضمین بهره وری اقتصادی، عدالت اجتماعی و پایداری مدیریت منابع طبیعی پیش بینی شده است. البته، این “چارچوب” تأثیر مستقیمی بر کشاورزان نداشت، ولی اجرای آن تاثیر بسزایی در بسیج جوامع روستایی گذاشت؛ چرا که از خصوصی سازی شرکت های دولتی و توسعه تعاونی های کشاورزی پشتیبانی می کرد.

 

   تولید محصولات کشاورزی- اجرای طرح منطقه ای مدیریت یکپارچه آفات (IPM) در ایران

      سازمان جهانی غذا، مدیریت یکپارچه آفات (IPM) را به عنوان رویکرد ترجیحی برای حفاظت از محصول ترویج داده و آن را به عنوان رهیافتی برای تقویت و پایداری تولید محصولات و کاهش خطر آفت کش ها با هدف ارتقاء ایمنی وکیفیت مواد غذایی، حفاظت از مصرف کنندگان، حمایت از کشاورزی هوشمند، کاهش کاربرد نهاده های پرخطر در کشاورزی و حفاظت از منابع طبیعی در فعالیت های کشاورزی مورد استفاده قرار می دهد. برنامه IPMفائو، با رویکرد به تقویت رویه های محلی، در قالب ۳ برنامه منطقه ای در آسیا، خاور نزدیک و غرب آفریقا و نیز چندین پروژه مستقل ملی، اجرا شده است.

   پس از مشارکت سازمان فائو، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشگام در منطقه خاور نزدیک و شمال آفریقا است که اجرای برنامه IPMرا در ماه آوریل سال ۲۰۰۴ آغاز کرد. درمورد این پروژه، چندین کشور بین سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۱۴ برای استفاده از ظرفیت های ساخته شده در کشور پیرامون روش های اجرای IPMو یافته های آن در قالب مدرسه در مزرعه (FFS)، به ایران سفر کردند.

   امروزه IPM / FFSدر ایران برای بیش از ۱۴ محصول مختلف کاربرد دارد. یکی دیگر از نتایج عالی پروژه این بود که گروه IPM، متشکل از برخی کشاورزان و مصرف کنندگان در قالب انجمن محلی (CBO)، تشکیل شده و در ابتکاری با عنوان “از مزرعه تا سفره”  و با هدف اعتمادسازی در بازار، در حال حاضر گسترش است.

      در طول این سالها، دولت ایران از کمک های فائو که از طریق پروژه های همکاری های فنی “TCP” ارائه می شود، استفاده موثر نموده است. پیشرفت در صدور گواهی بذر و کنترل کیفیت آن از این طریق چشمگیر بود. کمک های پروژه برای به روز رسانی قوانین بذر و ایجاد موسسه گواهی و کنترل کیفیت بذر مورد استفاده قرار گرفت که نقشی حیاتی در خودکفایی پایدار در مواد غذایی ایران دارد. پروژه TCP“مدیریت و کنترل باقیمانده آفت کش ها، داروهای دامی و مواد شیمیایی در مواد غذایی” نیز به طور مستقیم بر افزایش بهره وری و بهبود ایمنی غذا تأثیر داشته است.

***********************

 

لیست پروژه های FAOدر جمهوری اسلامی ایران

   در حال حاضر نمایندگی سازمان فائو در جمهوری اسلامی ایران ۲۲ پروژه را به صورت ملی یا با همکاری کشورهای دیگر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (NENA) یا فراتر از آن انجام می دهد. موارد زیر عناوین مختصر پروژه های در حال اجرا هستند:

پروژه های بین منطقه ای:

–           کاهش و مدیریت ریسک بیماری ناکروز حاد کبدی (AHPND) میگوی پرورشی

–           کمیته تون ماهیان اقیانوس هند

پروژه های زیر منطقه ای:

–           ظرفیت سازی برای کاهش تلفات موادغذایی در منطقه خاور نزدیک

–           پشتیبانی از همکاری منطقه ای پیرامون طرح کمبود آب برای افزایش بهره وری آب

پروژه های ملی:

–           برنامه جامع مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه

–           کمک به روند تقویت جنگل های زاگرس و مقابله با زوال گونه های بلوط و جنگل های خزر در برابرآفت   Boxwood Blight  و توسعه سیستم ملی پایش جنگل ها در جمهوری اسلامی ایران

–           طرح بازسازی عرصه های جنگلی و اراضی تخریب شده با توجه ویژه به خاک های شورو مناطق مستعد فرسایش بادی

–           بهبود ژنتیکی ماهی قزل آلای رنگین کمان در جمهوری اسلامی ایران

–           بهبود سیستم های نظارت بر کشاورزی به کمک تصاویر ماهواره ای در ایران

–           ظرفیت سازی در راستای تقویت پایدار کشت دانه های روغنی در ایران با توجه به زنجیره ارزش سویا

–           تدوین سند پشتیبانی از پروژه “تقویت سازماندهی و یکپارچه سازی مزارع خانوادگی کوچک مقیاس”

 

 

مترجم و ویراستار: احمد یوسفی؛ کارشناس مشاور روابط عمومی و امور بین الملل شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی 

آبان ماه ۱۳۹۶

۱۶اکتبر؛ روز جهانی غذا

بیست و چهارم مهر ماه، برابر با شانزدهم اکتبر، سالروز جهانی غذاست

 

 

 ۲۴ مهر (۱۶ اکتبر) ؛ روز جهانی غذا

   هدف اساسی سازمان فائو، زدودن فقر و گرسنگی در همه جهان است. جهت گیری و اولویت های این سازمان، ثمره بیش از شصت سال مطالعه و تجربه است. از آنجا که فقر و گرسنگی با یکدیگر در ارتباط هستند، فائو هدف خود را تأمین غذا برای همگان می داند.

روز جهانی غذا

   بیست و چهارم مهر ماه، برابر با شانزدهم اکتبر، سالروز جهانی غذاست. این روز به افتخار تاسیس سازمان فائو در سال ۱۹۴۵نامگذاری شده و در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود. در این روز، سازمان های بین المللی، به منظور برقراری روابط در زمینه کشاورزی و زمینه سازی برای جلوگیری از فقر و گرسنگی و نابودی محیط زیست، تلاش می کنند. استفاده از تجربیات، نحوه تغذیه، انتقال فن آوری از کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه، موجب رونق و پیشرفت در صنعت مواد غذایی در ملل جهان سوم می شود. روز جهانی غذا، تلنگری برای بیداری وجدان های به خواب رفته و روز هم دردی با گرسنگانی است که از ابتدایی ترین حق زندگی، یعنی غذا محرومند.

 

فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد

   فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینهٔتوسعهٔکشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. این سازمان از مرکز فائو و از طریق شبکه جهانی بالغ بر حدود نود اداره برای گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان، به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند.

 

   هدف سازمان فائو، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است.
   فائو به اعضایش شامل اتحادیه ارو‍پا و ۱۸۳ کشور خدماتی ارئه می‌دهد و در این راه با هزاران همراه در سرتاسر جهان، از سازمان‌های جامعه مدنی مانند گروه‌های کشاورزان و سازمان‌های بشر دوستانه تا دیگر موسسات ملل متحد، بانک‌های توسعه و بخش خصوصی، همکاری می‌کند.

 

اهداف اصلی فائو
۱- مساعدت به کشورهای در حال توسعه با در اختیار گذاشتن امکانات فنی.
۲- کمک به دولت‌ها در جهت تعیین خط مشی و مشاوره در برنامه ریزی.
۳- جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات.
۴- فعالیت به عنوان محلی برای تبادل نظر و گردهمایی ملت‌های فقیر و غنی با شرایط برابر.

 

غذا، نیاز اولیه بشر
   غذا، از ابتدایی ترین نیازهای انسانی و بلکه تمام موجودات زنده است و نقش اساسی آن، انکار ناشدنی است. اشباع غریزه گرسنگی، از آغازین روز آفرینش تاکنون، همراه آدمی بوده، به طوری که می توان گفت پیشرفت های شگفت انسان در عرصه صنعت و کشاورزی، مدیون پاسخ به همین غریزه ساده و ابتدایی است. در قرآن نیز به این نیاز بدنی انسان توجه شده و نام برخی از سوره ها با خوراکی ها شروع می شود. در برخی آیات، گاه به خواص برخی خوردنی ها اشاره شده و در برخی دیگر، به حیواناتی که سازنده خوردنی های مناسب و مطبوع آدمی است، اشاره گردیده است.

        

فقر، یکی از عمده ترین علل سوء تغذیه در جهان است

 

غذا، جایگزینی برای دارو

    برای درمان یا پیش گیری از بیماری های مزمن و ناتوان کننده بدن، به مصرف دارو نیاز نیست. پزشکان می گویند برای پیش گیری و حتی درمان بیماری ها، می توان از انواع مواد غذایی بهره برد. در مواد غذایی که روزانه مصرف می کنیم، هزاران خاصیت دارویی وجود دارد که می تواند در درمان و پیش گیری از بیماری ها مؤثر باشد. اگر چه نمی توان غذا را به طور کامل جای گزین دارو کرد، ولی غذاها می توانند سطح سلامت ما را بهبود بخشند و در پیش گیری از بیماری ها نقش داشته باشند. غذا همچنین می تواند در کنار دارو، روند درمان را سرعت بخشد.

 

بهداشت مواد غذایی
   بهداشت مواد غذایی، مسئله بسیار شایان توجهی در علم تغذیه به شمار می آید. در کنار نوع استفاده و چگونگی بهره گیری از مواد غذایی، رعایت بهداشت در مصرف و نگه داری غذا نیز اهمیت خاصی دارد و در این زمینه، دانشمندان به مطالعه و تحقیقات گسترده ای پرداخته اند.
    از مهم ترین اقدامات بهداشتی هر جامعه ـ که بخش عمده آن سلامت و ایمن سازی از بیماری هاست ـ دست یابی به موفقیت هایی در زمینه بهداشت تغذیه است. تأمین مواد غذایی سالم و متناسب، برنامه ریزی برای بهبود وضع تغذیه، آموزش های لازم در زمینه مسائل غذایی و پیش گیری از سوء تغذیه، اموری هستند که نقش تعیین کننده ای در بهداشت فردی و اجتماعی و سلامت افراد جامعه دارند.

سوء تغذیه و گرسنگی
   در قرن حاضر، سوء تغذیه، در بیشتر جوامع، به ویژه کشورهای جهان سوم، بحرانی جدی به شمار می آید. سوء تغذیه یا به عبارتی هرگونه انحراف از تغذیه طبیعی که موجب عدم دسترسی بدن به مواد اصلی و اساسی غذایی می شود یکی از دلایل مهم بیماری های جسمانی و روانی است. فقر، یکی از عمده ترین علل سوء تغذیه در جهان است.

   مشغولیت ذهنی هشتاد درصد از مردم جهان، دست یابی به غذاست. کمبود غذا و مواد غذایی مورد نیاز بدن برای بسیاری از مردم جهان به مشکلی بزرگ و اساسی تبدیل شده است. با آلودگی و تخریب محیط زیست، مسائل گوناگونی به وجود می آید که در کاهش منابع غذایی جهان مؤثر است. گرما و خشکسالی، فرسایش خاک، کاهش نزولات جوی، بارش باران های اسیدی و سیاست های ستمگرانه بعضی از کشورهای قدرتمند در برابر کشورهای در حال توسعه، از عوامل گرسنگی و سوء تغذیه مردم جهان به شمار می آیند.

***************************

فائو از کودکان و نوجوانان ایرانی برای شرکت در مسابقه روز جهانی غذا دعوت کرد

    دفتر نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد )فائو(در جمهوری اسلامی ایران از تمامی کودکان و نوجوانان خلاق کشورمان در حوزه نقاشی، گرافیک و ویدئو دعوت کرد تا در مسابقه بین المللی طراحی پوستر و ویدئوی روز جهانی غذا در سال ۲۰۱۷ با شعار «تغییر آینده مهاجرت، سرمایه‌گذاری در امنیت غذایی و توسعه روستایی»شرکت کنند.

    دفتر نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در ایران، این سازمان از کودکان و نوجوانان ۵ تا ۱۹ ساله دعوت می‌کند که بر اساس شعار روز جهانی غذا پوستری را طراحی کنند.
   همچنین نوجوانان ۱۳ تا ۱۹ ساله دعوت می‌شوند که یک فیلم ویدئویی کوتاه یک دقیقه‌ای درباره راه‌حل‌هایی که برای مشکلات غذایی در نظر دارند، تولید کنند.
   علاقه‌مندان به شرکت در این مسابقه می‌توانند آثار خود را حداکثر تا تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۷ مصادف با   19 آبان ۱۳۹۶) در آدرس اینترنتیwww.fao.org/WFD2017-Contest بارگزاری کنند. در هر کدام از بخش‌ها سه برنده انتخاب شده و اسامی آنها در وب‌سایت «روز جهانی غذا» و نیز شبکه‌های اجتماعی فائو منتشر خواهد شد.  برندگان هدایا و گواهینامه‌ای از فائو دریافت کرده و پوسترها و ویدئوهای منتخب در نمایشگاهی در رم به نمایش گذاشته خواهند شد.
    بر اساس اطلاعات موجود، در سال ۲۰۱۵، از هر هفت نفر یک نفر مهاجر بود. در چند سال اخیر، تعداد افراد مهاجر در سراسر جهان شاهد افزایش چشمگیری بوده است. بخش اعظم مهاجرین دارای سنین پایینی بوده و در حدود یک سوم آنها بین ۱۵ تا ۳۴ ساله هستند.
در سال ۲۰۱۵، در حدود ۲۴۰ میلیون مهاجر بین‌المللی در جهان وجود داشتند، در حالیکه در سال ۲۰۱۳ در حدود ۷۶۰ میلیون نفر نیز در داخل مرزهای کشور خودشان جابجا شدند.
    فائو به منظور الهام بخشی بهتر به افکار نوجوانان، گروهی را به رهبری لورنزو ترانرا، تصویرگر و طراح برجسته ایتالیایی، به خلق کتاب تصویر اختصاص داده است. در کتاب سال ۲۰۱۷ راه‌حل‌هایی ارائه شده است تا این مهاجرین گزینه‌هایی برای ماندن در خانه‌های خودشان داشته باشند.
   فائو هر ساله در تاریخ ۱۶ اکتبر (۲۵ مهرماه) با برگزاری مراسم‌های با‌شکوهی روز جهانی غذا را که مقارن با سالروز تاسیس این سازمان بین‌المللی است، در اقصی نقاط جهان گرامی می‌دارد.
    مراسم روز جهانی غذا در ۱۵۰ کشور جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران با حضور تمامی دست اندرکاران امر تولید غذا برگزار می‌شود و به همین دلیل نیز این رویداد یکی از شناخته شده‌ترین روزهای موجود در تقویم جشن‌های مهم سازمان ملل متحد به شمار می‌رود.

***********************

۲۰ نکته جذاب درباره روز جهانی غذا

            نیاز به غذا آنقدر موضوعی بدیهی است که حرف زدن درباره اهمیت و ضرورت آن نابجا است، اما همین نیاز بدیهی هم اکنون در بسیاری از کشورهای جهان در دسترس و قابل تامین نیست و براساس آمارهای رسمی منتشر شده، در حال حاضر اندکی کمتر از یک میلیارد نفر در سراسر جهان از گرسنگی و سوءتغذیه رنج می برند. البته تلاش کشورهای جهان و در کنار آنها رشد صنایع غذایی و کشاورزی باعث شده تا تعداد گرسنگان جهان طی دهه های اخیر، روند نزولی به خود گیرد اما در همین حال، اوضاع در برخی کشورهای جهان به ویژه کشورهای آفریقایی و برخی کشورهای آسیایی، آن قدر وخیم است که شاید نیاز باشد راه های میانبری برای تامین غذای موردنیاز این کشورها درپیش گرفته شود.

     در قرن بیست و یکم و در اوج پیشرفت فناوری‌های ارتباطی، همچنان شاهد تصاویر ناراحت کننده ای از گرسنگی کودکان آفریقایی یا سوءتغذیه جنگ زدگان عراق و افغانستان و سوریه هستیم و همه این موارد به ما گوشزد می کند که کار انجام نشده در بخش غذا هنوز بسیار است؛ به همین دلیل هم همه ساله روز جهانی غذا در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته شده و گرامی داشته می شود و این روز در واقع بهانه ای می شود که بار دیگر به خودمان یادآوری کنیم که هنوز جای کار زیادی در صنعت غذا و کشاورزی وجود دارد. هنوز گرسنگان زیادی هستند که باید سیر شوند و افراد زیادی دچار سوءتغذیه هستند که باید به سرعت به وضعیت آنها رسیدگی شود؛ بر این اساس، روز جهانی غذا فرصت مغتنمی برای پرداختن به همه این موارد است.
    روز جهانی غذا بدون شک یکی از مهمترین روزها در تقویم بین المللی است و یکی از معدود روزهایی که تقریبا تمام کشورهای جهان روی آن اتفاق نظر داشته و آن را گرامی می دارند. روز جهانی غذا توانسته فارغ از مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و …، جای خود را در همه کشورها محکم کرده و همه کشورها به دور از هرگونه اختلافی، این روز را گرامی می دارند.
    به مناسبت فرا رسیدن ۱۶ اکتبر روز جهانی غذا در این مقاله، ۲۰ نکته جذاب و خواندنی را درباره این روز و مسائل مرتبط با آن از منابع مختلف جمع آوری کرده ام که فکر می کنم خواندن آنها خالی از لطف نیست. این ۲۰ نکته به شرح زیر هستند:
۱– روز جهانی غذاکه هر ساله در کشورهای جهان گرامی داشته می شود، نخستین بار در نوامبر سال ۱۹۴۵ جشن گرفته شد و از آن سال، روز جهانی غذا در تقویم بین‌المللی به ثبت رسید.
۲–  مجارستان: با وجود کشورهای صاحب نام در عرصه کشاورزی و صنعت غذا اما، این کشور مجارستان است که توانسته افتخار بنیان گذاری روز جهانی غذا را به نام خود ثبت کند. هیات مجارستانی به ریاست وزیر وقت کشاورزی و غذای این کشور، دکتر “پال رومانی”، نقش موثری در بیستمین نشست فصلی فائو در نوامبر ۱۹۴۵داشت و ایده برگزاری جشن روز جهانی غذا نیز در سراسر جهان از سوی این هیات ارائه شد.
۳–  پیام پاپ: روز جهانی غذا آن قدر مهم بوده که دو پاپ واتیکان؛ یعنی “پاپ ژان پل دوم” و “پاپ بندیکت شانزدهم”، پیام‌های سالانه ای را به مناسبت این روز برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان غذا در جهان صادر کرده‌اند.
۴–  شعار سال: روز جهانی غذا از سال ۱۹۸۱ برای نخستین بار، صاحب «شعار» شد و اولین شعار این روز هم “غذا برای اولین بار می‌آید” بود که در سال بعد هم، همین شعار تکرار شد اما از سال‌های بعدی، شعارهای روز جهانی غذا متفاوت شدند. شعار سال گذشته روز جهانی غذا نیز “کشاورزی خانوادگی؛ تغذیه جهانی، مراقبت از زمین” بود و امسال نیز شعار ”  تغییر آینده مهاجرت، سرمایه‌گذاری در امنیت غذایی و توسعه روستایی “ انتخاب شده  است.
۵-سنت آمریکایی: روز جهانی غذا از سال ۱۹۸۲ به یک سنت در آمریکا تبدیل شده است؛ به طوری که در حال حاضر بیش از ۴۵۰ سازمان ملی و خصوصی به صورت داوطلبانه اقدام به حمایت مالی از برگزاری مراسم های مرتبط با این روز در سراسر ایالت های آمریکا می کنند.
۶–  اکتبر ماه غذا: ماه اکتبر به غیر از روز جهانی غذا، شاهد سه روز جهانی دیگر مرتبط با غذا نیز است. دومین جمعه ماه اکتبر روز جهانی تخم مرغ، اول اکتبر روز جهانی گیاه خواری و دوم اکتبر، مصادف با روز جهانی حیوانات مزرعه است.
۷–  جایزه جهانی غذا: جایزه جهانی غذا یک جایزه بین المللی است و به افرادی داده می شود که توانسته‌اند دستاورد مهمی در جهت توسعه بشری در حوزه‌های بهبود کیفیت، کمیت و در دسترس قرار دادن مواد غذایی در دنیا داشته باشند. این جایزه همه ساله در روز جهانی غذا یا در حوالی این روز، به برنده یا برندگان آن اعطا می شود. این جایزه از سوی شرکت های فعال در عرصه بیوتکنولوژی کشاورزی حمایت مالی می‌شود. هم اکنون بنیاد جایزه جهانی غذا از سوی سفیر سابق کامبوج در آمریکا مدیریت می‌شود. مبلغ این جایزه معادل ۲۵۰ هزار دلار آمریکا است.
۸– ۲۰۰  روز: در آمریکا بیش از ۲۰۰ روز ملی مرتبط با غذا و نوشیدنی وجود دارد که در طول سال پراکنده هستند و آمریکا از این حیث در جهان رکورددار است؛ به عنوان مثال ۱۹ ژانویه در آمریکا روز ملی پاپ کورن، ۲۰ ژانویه روز ملی پنیر، ۲۷ ژانویه روز ملی کیک شکلاتی و …، است. در آمریکا حتی هفته های غذایی متعدد نیز وجود دارد که از آن جمله می توان به هفته اول ژوئن به نام ماست میوه‌ای، هفته چهارم جولای به نام سالاد، هفته دوم سپتامبر به نام وافل و…، اشاره کرد.
۹-  بیش از ۸۰۰میلیون نفر: براساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد که چندی پیش منتشر شد، هم اکنون ۸۰۵ میلیون نفر معادل حدود یک نهم جمعیت جهان از گرسنگی رنج می‌برند و غذای کافی برای خوردن و تامین سلامتی خود ندارند. در روز جهانی غذا موضوع گرسنگی و فقر یکی از مهمترین موضوعاتی است که به آن پرداخته می‌شود.
۱۰– ۲۰۰میلیون نفر: در آخرین گزارش سازمان ملل متحد به روند امیدوارکننده کاهش میزان گرسنگی در جهان نیز اشاره شده است؛ به طوری که از سال ۱۹۹۰ تاکنون، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از تعداد گرسنگان جهان کاسته شده است. این رقم طی یک دهه اخیر بالغ بر ۱۰۰ میلیون نفر بوده است.
۱۱-  آسیای گرسنه: آسیا قاره ای است که بیشترین تعداد گرسنگان جهان را در مقایسه با سایر قاره ها در خود جای داده است. حدود دو سوم گرسنگان جهان در آسیا سکونت دارند. از سوی دیگر در حالی طی چند سال گذشته روند تعداد گرسنگان در جنوب آسیا رو به کاهش بوده که در غرب آسیا، این روند افزایش تدریجی داشته است.
۱۲– گرسنگی در اوج: منطقه جنوب صحرای آفریقا دارای بالاترین نرخ گرسنگی در جهان است؛ به طوری که در این منطقه، از هر چهار نفر یک نفر از گرسنگی رنج می‌برد.
۱۳-  ۴۵% : سوء تعذیه عامل ۴۵ درصد از مرگ و میر سالانه کودکان زیر ۵ سال است که تعداد این مرگ و میرها به ۱/۳ میلیون نفر می رسد.
۱۴  – ۱۰۰میلیون نفر: از هر شش کودک در کشورهای در حال توسعه، یک نفر؛ یعنی مجموعا، معادل ۱۰۰ میلیون نفر در این کشورها، دارای کمبود وزن هستند.
۱۵- ۱۵۰میلیون نفر: اگر زنان کشاورز از همان منابعی که مردان کشاورز دسترسی دارند،  بهره مند بودند، اکنون تعداد گرسنگان جهان تنها معادل ۱۵۰ میلیون نفر بود.
۱۶– ۶۶میلیون کودک: ۶۶ میلیون کودک در سن مدرسه با حالت گرسنگی بر سر کلاس های خود حاضر می شوند که بیشتر این کودکان در کشورهای در حال توسعه سکونت دارند و فقط ۲۳ میلیون نفر از آنها مربوط به کشورهای آفریقایی می شوند.
۱۷- ۲/۳میلیارد دلار: برنامه جهانی غذا برآورد کرده که سالانه به ۲/۳ میلیارد دلار بودجه نیاز است تا بتوان از طریق آن، مشکل غذای ۶۶ میلیون کودک گرسنه در سن مدرسه را برطرف کرد.
۱۸– قاتل شماره یک: گرسنگی در حال حاضر، بیشتر از مجموع عواملی مانند ایدز، مالاریا و سل، باعث مرگ انسان ها می شود.
۱۹- ۲۵/۰دلار ناقابل: در برنامه جهانی غذا، هزینه تغذیه یک کودک مدرسه با مواد غذایی مغذی؛ تنها معادل ۲۵/۰دلار است که در کل سال، این هزینه فقط ۵۰ دلار می شود.
۲۰– غذای کافی: برخلاف تصور عمومی، در حال حاضر غذای موجود در دنیا برای تغذیه کل مردم دنیا کافی است، اما مشکل دسترسی به منابع غذایی و نبود بهره وری در تولید و توزیع غذا، باعث می شود با وجود کفایت غذای تولیدی در جهان، غذا به بسیاری از افراد «به میزان کافی» یا «اصلا» نرسد.

*********************

_{مراسم روز جهانی غذا در مقر فائو-ایتالیا}

 

   مدیر کل فائو به همراه پاپ فرانسیس و وزرای کشاورزی گروه هفت (G7)در مراسم رسمی روز جهانی غذا (۱۶ اکتبر ۲۰۱۷) در دفتر مرکزی فائو-رم شرکت خواهند کرد.     

   در حالی که به طور سنتی، پیامی از سوی پاپ در این مراسم ارائه می شد، ایشان برای اولین بار و به صورت شخصی، شرکت خواهد کرد و از جامعه بین الملل برای تغییر آینده مهاجرت، دعوت خواهد نمود. حضور وزرای کشاورزی کشورهای عضو G7نشان دهنده نقش و سهم مهم امنیت غذایی، توسعه روستایی و مهاجرت در متن دستور کار سیاسی آنهاست. دیگر مهمان های ویژه این مراسم شامل؛ فیلیپ هونگ، کمیسیونر اتحادیه اروپا و سران صندوق بین المللی توسعه کشاورزی (IFAD)و برنامه جهانی غذا WFP))خواهند بود.

   تغییر در آینده مهاجرت با سرمایه گذاری در امنیت غذایی و توسعه روستایی   

  جهان در حال حرکت است. از زمان جنگ جهانی دوم به دلیل افزایش درگیری و بی ثباتی سیاسی، مردم عمدتاً مجبور شده اند از خانه هایشان فرار کنند. اما گرسنگی، فقر و افزایش اثرات شدید ناشی از تغییرات آب و هوایی، از عوامل مهم دیگری است که به چالش مهاجرت دامن می زند.

   جنبش های بزرگ امروز مردم، نشان ازچالش های پیچیده ای دارد که مستلزم اقدامات جهانی است. بسیاری از مهاجران به کشورهای در حال توسعه سرازیر شده و بدلیل کمبود منابع آن کشورها، تنش هایی را ایجاد می کنند. حدود ۷۶۳ میلیون نفر نیز، به جای خارج از کشور، در داخل کشور خود مهاجرت می کنند.

   سه چهارم فقیران، معیشت خود را در زمینه کشاورزی یا سایر فعالیت های روستایی پایه گذاری می کنند. ایجاد شرایط مطلوب برای مردم روستایی، به ویژه جوانان، برای ماندن و احساس  امنیت در روستای خود، جزء مهمی از هر گونه برنامه ای برای مقابله با چالش مهاجرت است.

   توسعه روستایی می تواند با انگیزش عوامل مناسب،افراد و بویژه جوانان را به ایجاد فرصت های تجاری و مشاغل پایدار (مانند تولید واحدهای لبنی کوچک، پرورش طیور، فرآوری مواد غذایی و یا محصولات باغی) ترغیب نمود. این مهم می تواند منجر به افزایش امنیت غذایی، معیشت پایدارتر، دسترسی بهتر به حمایت های اجتماعی، کاهش اختلاف بر سر منابع طبیعی و  کسب راه حل های مناسب برای مقابله با تخریب محیط زیست و تغییرات آب و هوایی شود.

   با سرمایه گذاری در توسعه روستایی، جامعه بین المللی نیز می تواند از توانایی مهاجران برای تقویت روند توسعه و ایجاد مقاومت در جوامع مهاجر و میزبان، و در نتیجه، زمینه بهبود بلند مدت، جامع و پایدار آنها، فراهم آورد.

سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAO) و روز جهانی غذا

 16 اکتبر ۲۰۱۷جهان

   “روز جهانی غذا” یک روز مهم برای اقدام جهانی در مقابله با گرسنگی جهانی است که هر ساله در ۱۶ اکتبر برگزار می شود و مردم جهان با هم یکصدا اعلام می کنند که تعهدشان در جهت ریشه کنی گرسنگی در سراسر جهان، بخشی از زندگی آنها است.

   بمناسبت تولد سازمان خواربار و کشاورزی (FAO)، رویدادهای متنوعی در بیش از ۱۵۰ کشور در سراسر جهان، سازماندهی شده و این یکی از روزهای بزرگ در تقویم سازمان ملل است. این رویدادها، آگاهی و عملکرد جهانی را به نفع کسانی که از گرسنگی رنج می برند ترویج کرده و ضرورت پرداختن به امنیت غذایی و رژیم های غذایی ممفید برای همگان را برجسته می نماید. تمرکز این روز مهم ان است که “غذا” یک حق اساسی و بنیادی انسان است. هم اکنون، در دنیای میلیاردها، ۸۰۵ میلیون نفر در سراسر جهان با گرسنگی مزمن زندگی می کنند، روزانه ۶۰ درصد زنان و تقریبا پنج میلیون کودک زیر ۵ سال، از سوء تغذیه رنج می برند.

   موضوع سال ۲۰۱۶ “تغییر آب و هوا، غذا و کشاورزی نیز باید باشد”. ناظر بر یکی از بزرگترین چالش های امنیت غذایی، تغییر آب و هوا و تاثیرات آن بر کشاورزی بود. بسیاری از کشاورزان و ماهیگیران جهان با افزایش درجه حرارت و بلایای مربوط به آب و هوا، دست بگریبانند.

   روز جهانی غذا ۲۰۱۷ بر روی هدف دوم توسعه هزاره یعنی عدم گرسنگی تاسال ۲۰۳۰ (SDG 2 – Zero Hunger) تمرکز دارد. با مراجعه به هشتک #ZeroHunger، بحث در روز جهانی غذا را در وب سایت برنامه جهانی غذا دنبال کنید.

 

 

۸ دلیل برای اینکه عدم گرسنگی،جهان را تغییر خواهد داد

۱-         عدم گرسنگی می تواند جان ۱/۳ میلیون کودک را در سال نجات دهد زیرا مادران بهره مند از تغذیه خوب، دارای نوزادان سالم با سیستم ایمنی قوی تر هستند.

۲-         پایان دادن به سوء تغذیه کودک می تواند تولید ناخالص داخلی در کشورهای در حال توسعه را ۵/۱۶ درصد افزایش دهد.

۳-         یک دلار سرمایه گذاری در پیشگیری از گرسنگی می تواند بین ۱۵ تا ۱۳۹ دلار منافع ملی در تولید ناخالص داخلی کشورها ایجاد کند.

۴-         تغذیه مناسب در اوایل زندگی، به ۴۶ درصد درآمد بیشتر در طول زندگی افراد منجر خواهد شد. 

۵-         از بین بردن کمبود آهن در یک جمعیت، ۲۰ درصد بهره وری در کار جامعه را افزایش می دهد.

۶-         کاهش مرگ و میر ناشی از تغذیه در کودکان، نیروی کار را ۴/۹ درصد

 افزایش خواهد داد.

۷-         عدم گرسنگی، به ایجاد یک جهان امن و مرفه تر برای همه، کمک می کند.

 

 

 

مترجم و ویراستار: احمد یوسفی؛ کارشناس مشاور روابط عمومی و امور بین الملل شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی 

مهر ماه ۱۳۹۶

معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارش اخیر خود به بررسی «روند تغییرات سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی»، «سهم شاغلان بخش کشاورزی برحسب مناطق شهری و روستایی» و «ارزش‌افزوده زیربخش‌های کشاورزی» پرداخته است. این گزارش نشان می‌دهد بخش کشاورزی در ایران با داشتن سهم ۳/ ۸ درصدی، کوچک‌ترین بخش از تولید ناخالص داخلی را طی ۲۰ سال گذشته به خود اختصاص داده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که به‌طور معمول همگام با توسعه اقتصادی کشورها و رشد بخش‌های صنعتی و خدمات، روند تغییر سهم بخش کشاورزی از کل اقتصاد برای اکثر کشورها، کاهنده بوده است. اما در ایران سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی دو روند متفاوت را طی کرده است. از سال ۱۹۹۷ تا سال ۲۰۱۱ سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۸/ ۹ درصد به ۹/ ۵ درصد کاهش یافته و بعد از آن سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی روند فزاینده‌ای را تجربه کرده است. به‌طوری که این سهم در سال ۲۰۱۵ به ۷/ ۱۰ درصد رسیده است. آمارها نشان می‌دهند این افزایش سهم، بیشتر تحت تاثیر کاهش رشد سایر بخش‌ها، از جمله بخش نفت و صنعت بوده است.

 

براساس این گزارش، در سال ۱۳۹۵ ارزش‌افزوده بخش کشاورزی به قیمت‌های ثابت سال ۹۰، به میزان ۴۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۲/ ۴ درصد افزایش داشته است. این بخش در سال ۱۳۹۵ سهمی در حدود ۳/ ۰ درصد از رشد ۵/۱۲درصدی تولید ناخالص داخلی را داشته است. متوسط رشد ارزش‌افزوده بخش کشاورزی در دوره ۱۳۹۵-۱۳۸۴ حدود ۵۴/ ۲ درصد بوده است. همچنین روند رشد ارزش‌افزوده این بخش تقریبا باثبات بوده، به‌غیر از سال ۱۳۸۷ که به‌علت خشکسالی، بیش از ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.

آمارهای این گزارش نشان می‌دهد در سال‌های اخیر سهم شاغلان بخش کشاورزی از کل اشتغال کشور روندی نزولی را طی کرده است. سهم شاغلان این بخش در سال ۸۴ حدود ۷/ ۲۴ درصد بوده که در سال ۹۵ به ۱۸درصد کاهش یافته است. همچنین بیش از ۵۰ درصد از شاغلان روستایی، در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند. سهم این بخش از شاغلان روستایی طی سال‌های اخیر روند نزولی را طی کرده است به‌گونه‌ای که سهم بخش کشاورزی از شاغلان روستایی در سال ۸۴ حدود ۵/ ۵۷ درصد بوده که در سال ۹۵ به ۳/ ۵۰ درصد کاهش یافته است. بنابراین بخش کشاورزی در مناطق روستایی، از مزیت نسبی در خورتوجهی برای اشتغال‌زایی موقت تا زمان حل فراگیر مساله اشتغال و بیکاری برخوردار است. به اعتقاد نگارنده این گزارش، سرعت گرفتن روند توسعه کشاورزی تنها راه کاهش نابرابری سطوح درآمدی در مناطق شهری و روستایی است. به‌خصوص در ایران که شتاب گرفتن رشد مناطق شهری موجب سرازیر شدن نیروی کار کم‌سواد از روستاها به حاشیه شهرها، پیدایش قشر عظیمی از جمعیت بیکار در مناطق شهری و به‌وجود آمدن نابرابری در سطوح درآمدی در مناطق شهری و روستایی شده است.

 

زیربخش‌های کشاورزی در حساب‌های ملی

در حساب‌های ملی ایران بخش کشاورزی به پنج زیربخش اصلی زراعت، دامپروری و شکار،جنگلداری، ماهیگیری و خدمات کشاورزی تقسیم می‌شود. به‌طور متوسط بخش زراعت ۷/ ۶۵ درصد، بخش دامپروری و شکار ۸/۲۶ درصد، ماهیگیری ۴/ ۴ درصد، خدمات کشاورزی ۶/ ۲ درصد و جنگلداری ۵/ ۰ درصد از ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است. بررسی اجزای ارزش‌افزوده بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۴ نشان می‌دهد ۵/ ۳ درصد از رشد ۶/ ۴ درصدی ارزش‌افزوده متعلق به رشد ارزش‌افزوده بخش زراعت بوده است. همچنین بخش‌های دامپروری و شکار، ماهیگیری، خدمات کشاورزی و جنگلداری به‌ترتیب ۸/۰ ، منفی ۱/ ۰، ۲/ ۰ و ۲/ ۰ درصد از رشد ۶/ ۴ درصدی ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را از آن خود کرده‌اند. دو بخش زراعت و دامپروری و شکار بخش عمده‌ای از ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را تشکیل می‌دهند. در دوره ۱۳۹۴-۱۳۸۳ به‌طور متوسط حدود ۹۳ درصد از ارزش‌افزوده بخش کشاورزی ایران متعلق به این دو بخش بوده است.

براساس آمارهای این گزارش، بخش زراعت به‌عنوان مهم‌ترین زیربخش کشاورزی طی دوره ۱۳۹۴-۱۳۸۳ به‌طور متوسط ۷/ ۶۵ درصد از ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است. ارزش تولید و ارزش‌افزوده بخش زراعت در سال ۹۴ به قیمت ثابت سال ۹۰، به ترتیب ۴۰ و ۲۷ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب از رشد ۴/۶ و ۶/ ۵ درصدی برخوردار است. این دو مولفه در سال ۹۴ نسبت به سال ۸۳ به ترتیب ۸ و ۹ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است.

همچنین نسبت ارزش‌افزوده به ارزش تولید بخش زراعت (به قیمت جاری) در سال ۸۳ حدود ۲/ ۶۷ درصد بوده که این نسبت در سال ۹۴ به حدود ۴/ ۷۵ درصد افزایش یافته است. این مساله نشان می‌دهد بخش زراعت در سال ۹۴ نسبت به سال ۸۳ به‌ازای هر واحد تولید، ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد کرده است. همچنین متوسط نسبت ارزش‌افزوده به ارزش تولید این بخش در دوره ۱۳۹۴-۱۳۸۳ حدود ۷/ ۷۱ درصد بوده است. ویژگی منفی بخش زراعت در آن است که وابستگی شدیدی به شرایط محیطی دارد. به‌وجود آمدن خشکسالی در سال ۸۷ موجب شد ارزش تولید و ارزش‌افزوده این بخش به قیمت ثابت سال ۹۰، به‌ترتیب ۴/۲۷ و ۱/ ۲۵ درصد کاهش یابد. متوسط رشد این دو مولفه در دوره مذکور به ترتیب ۲ و ۶/ ۳ درصد بوده است. دامپروری و شکار دومین زیربخش مهم بخش کشاورزی ایران است که طی دوره   1394-1383 به‌طور متوسط ۸/ ۲۶ درصد از ارزش‌افزوده بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است. ارزش تولید و ارزش‌افزوده بخش دامپروری و شکار در سال ۹۴ به قیمت ثابت ۹۰ به‌ترتیب ۲۸ و ۱۱هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به سال ۸۳ به‌ترتیب ۶ و ۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. برآوردهای انجام شده حاکی از آن است که متوسط رشد ارزش تولید و ارزش‌افزوده این بخش در دوره مذکور به‌ترتیب    4/ 2 و ۸/ ۱ درصد بوده است. روند رشد این دو مولفه طی این دوره باثبات بوده، به‌غیر از سال ۸۷ که ارزش تولید و ارزش‌افزوده آن به‌ترتیب ۳/ ۱۰ و ۱/ ۱۱ درصد کاهش می‌یابد. متوسط نسبت ارزش‌افزوده به ارزش تولید این بخش(به قیمت جاری) در دوره مورد نظر حدود ۷/ ۴۶ درصد بوده است. این نسبت در سال ۸۳ معادل ۸/ ۴۲ درصد بوده که در سال ۹۴ به ۲/ ۴۴ درصد افزایش یافته است. بنابراین مانند بخش زراعت، این بخش نیز در سال ۹۴ نسبت به سال ۸۳ به‌ازای هر واحد تولید، ارزش‌افزوده بیشتری ایجاد کرده است.

 

جهت دریافت فایل گزارش     اینجا   کلیک کنید 

 

پاسخ کلیشه ای به این سوال این است: زنان برنامه های شغلی خود را کنترل می کنند تا زمان بیشتری را برای کارهای خانه و خانواده صرف کنند. به علاوه، آنها ذاتا نسبت به مردان جاه طلبی کمتری دارند و اعتماد به نفس کافی را برای تکیه زدن بر کرسی پست های مدیریتی ارشد ندارند.

اما درواقع این طور نیست. در این مسیر اتفاق دیگری در حال رخ دادن است. زنان دوست ندارند کار خود را نادیده بگیرند. در حقیقت، مادر بودن از تمایل آنها برای ارتقای شغلی نمی کاهد و زنان به طور کلی برای به دست آوردن جایگاه های بالای شغلی کمبود جاه طلبی و اعتماد به نفس ندارند. با این حال، وقتی از آنها سوال می شود آیا نقش سطح بالایی را در شرکت یا صنایع خود می خواهند یا نه، اکثریت آنها می گویند ترجیح می دهند که در کشمکش رقابت برای رسیدن به چنین جایگاهی نباشند. 
اینها یافته های یک تحقیق بزرگ در مورد زنان در محیط کار است که با همکاری سازمان لین این(Lean In) و موسسه مک کینزی صورت گرفته است. این تحقیق که داده هایی در مورد ارتقای شغلی، استعفای کارمندان و رفت و آمدهای ۱۱۸ شرکت را جمع آوری کرده و از حدود ۳۰ هزار کارمند زن و مرد نظرسنجی کرده، یکی از بزرگ ترین تلاش هایی است که در زمینه اشتغال زنان صورت گرفته است. این نظرسنجی شرکت های بزرگ واقع در آمریکای شمالی یا واحدهای شرکت های جهانی در آمریکای شمالی را دربرگرفته است و دیدگاه های به شدت متفاوتی از محیط کار را نشان می دهد.
تعداد مردان و زنانی که خواهان ارتقای شغلی بوده اند، تقریبا در این نظرسنجی برابر بوده است؛ به ترتیب ۷۸ درصد در برابر ۷۵ درصد. اما از آنجا که تمایل مردان برای مشاغل بزرگ در جریان شغلی آنها تشدید می شود، تنها ۴۳ درصد زنان در مقایسه با تعداد ۵۳ درصدی مردان، می خواهند مدیر باشند. موضوع شگفت آورتر این است که ۲۵ درصد زنان احساس می کنند جنسیت مانعی برای پیشرفت آنها است؛ دیدگاهی که وقتی زنان به سطوح ارشد سازمانی دست می یابند، به موضوعی حساس تر تبدیل می شود.
به طور کلی، تنها یک چهارم زنان شرکت کننده در نظرسنجی معتقدند سازمان آنها شایسته سالار است. مطمئنا زنان برای رسیدن به مقامات بالاتر، نسبت به مردان با مسیر پرفراز و نشیب تری روبه رو هستند. زنان تنها ۱۷ درصد جمعیت مدیریت ارشد را تشکیل می دهند. این نتیجه نهایی الگوهای ارتقا است که به نفع مردان در هر سطحی است. همچنین این تحقیق دریافته که زنان در مقایسه با مردان کمتر میل به ترک شرکت های خود دارند؛ به خصوص وقتی به سطح مدیریتی ارشد دست می یابند.
در پایان، طبق یافته های نظرسنجی، احتمال ارتقای زنان به درجات بالاتر ۱۵ درصد کمتر از مردان است و با روند فعلی، بیش از یک قرن طول می کشد تا برابری جنسیت در سطوح مدیریت ارشد سازمان ها رعایت شود.
پیام این موضوع برای شرکت ها چیست؟ تلاش زیادی در این زمینه باید صورت گیرد و این تلاش باید در سطوح ارشد شروع شود. با اینکه سه چهارم شرکت های بررسی شده در تحقیق لین این و مک کینزی، مقابله با تبعیض جنسیتی را اولویت مدیریتی خود می دانستند، اما کمتر از نیمی از کارمندان شرکت کننده در نظرسنجی معتقد بودند این موضوع در لیست اولویت مدیران شان قرار دارد. تنها یک سوم مردان و زنان اعتقاد دارند پیشرفت زنان اولویت مدیر مستقیم آنها است؛ پدیده ای که شلی کورل، استاد دانشگاه استنفورد آن را «میانه منجمد» می نامد.
به عقیده دکتر کورل، کلید ذوب کردن انجماد این میانه این است که «مدیران را متوجه کنیم برخی از رفتارهای آنها به طور ناخودآگاه برای پیشرفت زنان مانع تراشی می کند.» اما با توجه به دیدگاه ها قطبی شده در محیط کار، این کار آسانی نیست. تعداد ۸۶ درصد مردان گفته اند زنان به اندازه مردان یا حتی بیشتر از آنها فرصت پیشرفت شغلی دارند. این در حالی است که ۵۷ درصد زنان با این موضوع موافقند.

بدون نقشه راه
شرکت سلزفورس(Salesforce)، غول رایانش ابری دنیا تا دو سال آینده به شرکت برجسته ای در زمینه «جهش زنان» تبدیل می شود. مدیران این شرکت هنگام پر کردن پست های خالی در سطوح معاونت و بالاتر از آن، باید زنان را نیز در نظر بگیرند؛ حقوق و مزایا را در هر نقشی بررسی کنند تا مطمئن شوند زنان و مردان به صورت یکسان حقوق دریافت می کنند و تضمین کنند که زنان حداقل ۳۰ درصد شرکت کنندگان در نشست های مدیریتی یا سخنرانی های کلیدی را تشکیل می دهند.
مارک بنیاف(Marc Benioff)، مدیرعامل شرکت با تاکید بر اینکه مدیران عامل بعدی نیز باید این روند را به عنوان اولویت خود و به منظور توسعه شغلی زنان دنبال کنند، می گوید: «در حال حاضر ما در قلمرو ناشناخته ای هستیم.» با این حال او معتقد است هنوز نقشه راه مناسبی برای این قضیه وجود ندارد. «وقتی به مدارس کسب وکار مراجعه می کنید، هیچ کلاس و دوره آموزشی در زمینه رهبری زنان وجود ندارد.»
گارسیا مارتور، مدیر شرکت رسانه های دیجیتال تگنا(Tegna) می گوید بسیاری از شرکت ها «حمایت لفظی از یک طرح یا ایده» را نسبت به اهمیت تنوع جنسیتی ترجیح می دهند. مارتور می افزاید بسیاری از کسب وکارها طرح های مربوط به توجه به کار کارکنان زن را بررسی می کنند.
یکی از حوزه های تمرکز این است که زنان بیشتری را به سوی نقش هایی سوق دهیم که در سود آوری شرکت اهمیت دارند. لین این و مک کینزی دریافتند چنین نقش هایی که اصطلاحا به آنها «نقش های خطی» (یعنی افراد با کسانی همکاری می کنند که رابطه رئیس و مرئوسی مستقیمی با آنها دارند) گفته می شود، بیشتر در مدیریت ارشد یافت می شوند. این در حالی است که زنان همچنان بیش از مردان در نقش های واسطه ای (یعنی افراد به کسانی کمک می کنند که پست های بالاتر یا پایین تری از آنها دارند، اما به طور مستقیم رئیس یا زیردست آنها نیستند) مانند منابع انسانی ، امور قانونی، خدمات اطلاعاتی و روابط عمومی اشتغال دارند.
با اینکه اکثر زنان در ابتدای کار خود نقش های خطی دارند، اما اغلب وقتی به سطوح معاونت ارتقا می یابند، نقش های واسطه ای را بر عهده می گیرند. طبق تحقیق مک کینزی و لین این، این موضوع در مورد ۵۲ درصد زنان در برابر ۳۹ درصد مردان صدق می کند. کمبود زنان در پست های ارشد مدیریت خطی به ویژه در صنعت تکنولوژی مشهود است. در این حوزه تنها حدود ۹ درصد زنان پست های ارشد خطی دارند.
برخی شرکت ها تلاش می کنند زنان بیشتری را در این مشاغل جذب کنند. در شرکت بیمه پرودنشال فایننشال(Prudential Financial) جودی رایس از زمانی که معاون اجرایی شده، تلاش کرده همکاران زن خود را در مورد نقش های خطی آموزش دهد. رایس که هشت سال را صرف اداره کسب وکار صندوق سرمایه گذاری شرکت کرده بود، به این نتیجه رسید زنان در سطوح میانی مدیریتی به دلیل نداشتن تجربه سود و زیان، در به دست آوردن مشاغل سطوح بالاتر تردید دارند. او می گوید: «اگر آنها احساس کنند این ویژگی را ندارند، اعتماد به نفس کافی ندارند که دست خود را بالاگرفته و سراغ نقش رهبری سازمان بروند.»
خانم رایس در ماه ژوئن همین امسال یک جلسه آموزشی ۶ ساعته در مورد مسوولیت های خطی برای بیش از ۱۷۵ مدیر میانی زن و مرد برگزار کرد.
روزالیند هادنل(Rosalind Hudnell) نیز تلاش می کند این نابرابری ها را در شرکت اینتل برطرف کند؛ جایی که خودش معاون منابع انسانی است و یک طرح ۳۰۰ میلیون دلاری را برای رسیدگی به این امور مدیریت می کند. او می گوید: «ما به افراد اطرافمان انگیزه می دهیم. این گونه نیست که آنها در نقش واسطه ای خود غرق شوند.»
اینتل یک برنامه حمایتی را اجرا می کند تا زنان بیشتری را به سوی نقش های مدیریتی ارشد سوق دهد. این حمایتگران بازیگران تاثیرگذاری هستند که درها را به سوی ارتقای شغلی باز می کنند. در مقابل، مربیان معمولاتوصیه های غیررسمی ارائه می دهند. مدیران اجرایی ارشد زن در شرکت اینتل، زنان در سطوح پایین تر را شناسایی کرده و مورد حمایت قرار می دهند و مثلانکات عملی در مورد لزوم جایگزینی آنها با افرادی که عملکرد ضعیف دارند را به آنها می آموزند. هاندل می گوید «وظیفه ما این است که این زنان را تا جایی مورد حمایت قرار دهیم که به سطح معاونت برسند.»
در حال حاضر ۷۷ نفر از ۳۹۴ معاونت ارشد شرکت اینتل زن هستند.
شرکت ها باید در سطوح ارشد عملکرد روابط عمومی خود را ارتقا دهند. زنان همانند بسیاری از مردان، استرس و فشار کاری پست های ارشد مدیریتی را دلیل اصلی عدم تمایلشان برای اتخاذ این نقش ها عنوان کردند که بچه دار بودن در پاسخی که این افراد می دادند نیز تاثیرگذار بود و تنها ۲۸ درصد مدیران ارشد زن گفتند که از شغل فعلی خود راضی هستند. این رقم برای مردان ۴۰ درصد است.

ایجاد تعادل
نگرانی ها در مورد ایجاد تعادل بین کار و زندگی بزرگ ترین بازدارنده مردان و زنانی است که هدفشان به دست آوردن پست های مدیریتی است.
جولی لارسون گرین، از مدیران کهنه کار مایکروسافت که بر کار صدها کارمند این شرکت نظارت دارد، می گوید: «چیزی به اسم تعادل بین کار و زندگی وجود ندارد. تنها زندگی مهم است.» لارسون گرین به کارمندانی که عملکرد خوب دارند می گوید مشاغل خود را مثل یک کمان بلند ببینند؛ هیچ لحظه واحدی مشخص کننده موفقیت یا شکست محض نیست، بنابراین هم زنان و هم مردان می توانند از مرخصی زایمان به طور کامل استفاده کنند و یا اگر می خواهند کودکان خود را برای انجام مسابقه ورزشی به شهر دیگری ببرند، می توانند روز قبل از تعطیلات آخر هفته را مرخصی بگیرند.
خانم لارسون کارمند زنی را به یاد می آورد که می خواست دورکاری کند، چون نامزدش قرار بود به شهر دیگری انتقال یابد. مدیران مخالف نگه داشتن این کارمند بودند چون معتقد بودند دیر یا زود او خودش شرکت را ترک خواهد کرد. اما خانم لارسون نقشی را پیدا کرد که با توانایی های این کارمند متناسب بود. او در شرکت ماند و در نهایت به همراه همسرش به سیاتل برگشت و اکنون یکی از نقش های کلیدی در تیم ویندوز مایکروسافت را در اختیار دارد.
شرکت خدماتیPwC استراتژی متفاوتی را در پیش گرفته است. این شرکت مدت مرخصی زایمان کارمندان زن خود را در ارزیابی عملکرد سالانه آنها کلابه حساب نمی آورد. جنیفر آلین، از مدیران این شرکت می گوید: «تا قبل از سال ۲۰۱۰ اگر یک سال کامل کار نمی کردید، در ارزیابی عملکرد سالانه رتبه خوبی به دست نمی آوردید. این رتبه پایین شانس حفظ و ارتقا را به ویژه در میان زنانی که به مرخصی زایمان می رفتند، پایین می آورد.»
این تحول در شرکتPwC باعث شد ۹۸ درصد زنانی که به مرخصی زایمان می رفتند بدون دردسر به کار خود بازگردند. در سال ۲۰۰۹ این رقم ۸۸ درصد بود.

روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۳۶۰۰ به تاریخ ۱۸/۷/۹۴، صفحه ۲۸ (مدیران

چهارشنبه ۲۱ مردادماه ۱۳۹۴- روزنامه دنیای اقتصاد – شماره ۳۵۵۱

 

ویژگی‌های صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی

بیش از یک دهه است که از تاسیس اولین صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی می‌گذرد. این صندوق‌ها به موجب ماده ۱۲ قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی در سال ۱۳۷۹ با اهداف تقویت رشد کیفی و کمی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، آسان کردن دسترسی بهره‌برداران به نقدینگی با از بین بردن تشریفات زائد اداری و کم کردن هر چه بیشتر تصدیگری دولت با واگذاری هر چه بیشتر اداره امور بخش توسط بهره‌برداران راه‌اندازی شده‌اند . صندوق‌ها در گذر این ایام با جلب اعتماد بخش دولتی و غیردولتی به ‌عنوان سهامداران خود گام‌های موثری در جهت تقویت کمیت و کیفیت سرمایه در بخش کشاورزی و خدمت‌رسانی آسان، به‌موقع و سریع به بهره‌برداران بخش برداشته‌اند. هم‌اکنون بیش از ۹۰ صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی در سطوح مختلف شهرستانی، استانی و محصولی با سرمایه‌ای بالغ بر ۸۵۰۰ میلیارد ریال مشغول فعالیت در بخش کشاورزی هستند.  براساس منابع موجود، سابقه جنبش مالیه در بخش کشاورزی (Agricultural Finance) به دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برمی‌گردد که در آن سال‌ها دولت‌ها با رویکرد اعتبارات خرد(Microcredit) برای جبران کمبود میزان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی نسبت به سایر بخش‌ها با راه‌اندازی بانک‌های توسعه‌ای در بخش کشاورزی منابع مالی را به‌صورت یارانه‌های سود، بخشودن جرایم و کمک‌های بلاعوض اعتباراتی را به ‌صورت خرد برای حمایت و تقویت از بخش کشاورزی به بهره‌برداران بخش اختصاص می‌دادند. چندی نگذشت که این رویکرد ناتوانی‌های خود را برای توسعه بخشیدن به کشاورزی و افزایش سرمایه‌گذاری، بهره‌وری و ارتقای منابع درآمدی بهره‌برداران نشان داد و بانک‌ها و موسساتی که با منابع دولتی و با این رویکرد در کشورهای آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا تاسیس شده بودند ورشکسته شدند و البته در این میان بانک‌هایی مانند BAAC تایلند و Pertinan مالزی توانستند با تغییر رویکرد خود به حفظ و شکوفایی خود بپردازند.  رویکرد دومی که از دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ تاکنون در زمینه منابع مالی در بخش کشاورزی اتخاذ شده است رویکرد تامین مالی خرد(Microfinance) است که بر مبنای آن منابع مالی براساس زنجیره‌های ارزشی که در هر زیربخش و محصول کشاورزی از مزرعه تا دهان مصرف‌کننده (From Farm to Fork) تعریف و مشخص می‌شود، تخصیص می‌یابد. در این زنجیره‌ها به بهره‌وری تولید، کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد از طریق مدیریت راهبردی بازار توجه اساسی می‌شود و به‌عبارتی دیگر از محل سود‌های حاصل از اجرای زنجیره‌های ارزش، پایداری موسسه‌های مالی در بخش کشاورزی بدون تکیه مطلق به منابع دولتی تامین و تضمین می‌شود. در قانون تشکیل صندوق‌های غیر دولتی حمایت از توسعه بخش کشاورزی آمده است که بخش غیردولتی حداقل۵۱ درصد و بخش دولتی حداکثر تا ۴۹ درصد از سرمایه صندوق‌ها را تشکیل می‌دهند.  واضح است که این شیوه تسهیم سهام برای کم کردن تصدیگری‌های دولتی به ‌منظور افزایش بهره‌وری سرمایه با تکیه بر افزایش راندمان تولید و سودآور کردن فعالیت کشاورزی و در نهایت باروری این بخش از نظر تامین منابع مالی مورد نیاز با تکیه بر الگوی توسعه درون‌زا اتخاذ شده است.  برای اینکه صندوق‌های توسعه بخش کشاورزی با خطر ناشی از اتخاذ رویکرد اعتبارات خرد به سهامداران و بهره‌برداران خود روبه‌رو نشوند ایجاب می‌کند که منابع خود را با اختصاص دادن به زنجیره‌های ارزش و تامین در هر کدام از زیربخش‌های کشاورزی، بارور و صندوق‌های خود پایدار کنند. به‌عبارت دیگر صرف منابع در تولیدات کشاورزی و دامی، علاوه‌بر پوشش هزینه‌ها و ایجاد درآمد و سودآوری که موجب پایداری اشتغال و رونق بخش می‌شود باید بتواند بخشی را در صندوق‌های توسعه بخش کشاورزی پس‌انداز کند.  به گفته رابرت فوگل، پس‌انداز نیمه فراموش شده در تامین مالی خرد است. بررسی‌ها نشان می‌دهد موفقیت موسسه‌های مالی خرد(MFI) در گرو دو مطلب اساسی است: ۱- پایداری، ۲- دسترسی جامعه هدف. بدیهی است که صندوق‌های توسعه بخش کشاورزی با حسن سابقه‌ای که از خود در جلب اعتماد سهامداران و بهره‌برداران از خود نشان داده‌اند باید این دو نکته را در تعیین اهداف و راهبردهای خود همواره مدنظر داشته باشند تا بیش از پیش شاهد رونق و پیشرفت آنها در ماموریت‌هایی که در بخش کشاورزی بر عهده دارند، باشیم.

 

                                                          دکتر مرتضی ذوالانواری

 مدیرعامل صندوق عشایری کشور

مدیریت دانش (فرآیندها و ابزارها) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱