سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)

     فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. این سازمان از مرکز فائو و از طریق شبکه جهانی بالغ بر حدود نود اداره برای گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان، به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده‌است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است.

     اعضاء فائو شامل اتحادیه ارو‍پا و ۱۸۳ کشور جهان از این سازمان خدمات متنوعی دریافت می کنند و در این مسیر، هزاران همراه در سرتاسر جهان، از سازمان‌های جامعه مدنی مانند گروه‌های کشاورزان و سازمان‌های بشر دوستانه تا دیگر موسسات ملل متحد، بانک‌های توسعه و بخش خصوصی، همکاری دارند.

اهداف اصلی فائو

چهار هدف اصلی فائو عبارتند از:

۱.         مساعدت به کشورهای در حال توسعه با در اختیار گذاشتن امکانات فنی.

۲.         کمک به دولت‌ها در جهت تعیین خط مشی و مشاوره در برنامه‌ریزی.

۳.         جمع‌آوری، بررسی و انتشار اطلاعات.

۴.         فعالیت به عنوان محلی برای تبادل نظر و گردهمایی ملت‌های فقیر و غنی با شرایط برابر.

پیشینه تاریخی فائو

۱۹۴۳ – در این سال ۴۴ دولت در ویرجینیای ایالات متحده خود را به تأسیس یک سازمان دائمی در زمینه خواربار و کشاورزی متعهد کردند.

۱۹۴۵ – اولین اجلاس فائو در کانادا، فائو را به عنوان یک سازمان تخصصی ملل متحد تأسیس کرد.

۱۹۵۱ – مرکز فائو از واشینگتن به رم تغییر یافت.

۱۹۸۱ – اولین روز جهانی غذا، ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) در بیش از ۱۵۰ کشور جهان جشن گرفته شد.

۱۹۸۶ – بهره‌برداری از «آگروستات»، وسیع‌ترین منبع آمار و اطلاعات کشاورزی جهان، که اکنون فائوستاتFAOSTAT” ” نام دارد، آغاز شد. به منظور تقویت سازمان‌های فعال در زمینه پیشگیری و کنترل و تا حد امکان، ریشه کنی بیماری‌ها و آفات، سیستم پیشگیری اضطراری از بیماری‌ها و آفات گیاهی و جانوری فرامرزی، پی ریزی شد. فائو به منظور تمرکززدایی عملیات و کارآمد ساختن آیین‌نامه‌ها و کاهش هزینه‌ها، بازسازی قابل ملاحظه‌ای را از زمان تأسیس آغاز کرد.

مدیریت و امور مالی فائو

    فائو از طریق اجلاس کشورهای عضو که هر دو سال یکبار برای بررسی کارکرد سازمان و تصویب بودجه و برنامه دو سال بعد برگزار می‌گردد، اداره می‌شود.

   اجلاس از میان کشورهای عضو، یک شورای ۴۹ نفره را انتخاب نموده که به عنوان هیئت مدیره موقت سازمان و در یک دوره سه ساله به صورت چرخشی کار می‌کند. این اجلاس همچنین “مدیرکل” را برای ریاست سازمان انتخاب می‌نماید.

   سازمان فائو از هشت اداره تشکیل می‌شود که عبارتند از: امور اداری و مالی، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی، شیلات، جنگلداری، اطلاعات و مسائل عمومی، توسعه پایدار و همکاریهای فنی

   بیش از ۳۷۰۰ کارمند در فائو مشغول کار هستند (۱۴۰۰ کارمند حرفه‌ای و ۲۳۰۰ کارمند خدمات عمومی) که علاوه بر اداره مرکزی، پنج اداره منطقه‌ای، پنج اداره محلی، پنج اداره ارتباطی و بیش از ۷۸ سازمان کشوری را اداره می‌کند. بودجه سازمان نیز در دو زمینه اصلی صرف می‌شود: برنامه دائمی و برنامه منطقه‌ای.

     برنامه دائمی مربوط به فعالیت‌های داخلی است، شامل: حمایت از برنامه عمل، راهنمایی کشورها در زمینه خط مشی و برنامه‌ریزی و طیف وسیعی از طرح‌های توسعه  که بودجه آن از طریق کشورهای عضو و مطابق سطح مقرری اعلام شده توسط اجلاس، تأمین می‌شود.

برنامه منطقه‌ای که اهداف توسعه فائو را تحقق می‌بخشد و فائو برای پروژه‌های مشترک بین دولت های ملی و دیگر سازمانها، مساعدت‌های عمده‌ای را فراهم می‌نماید.

اصلاحات فائو برای قرن بیست و یکم

   از سال ۱۹۴۴، فائو در جهت تمرکززدایی عملیات و کارآمدتر ساختن آیین‌نامه‌ها و کاهش هزینه‌ها در معرض مهمترین بازسازی از زمان تأسیس قرار گرفته‌است. به این ترتیب ۵۰ میلیون دلار صرفه جویی در سال محقق شده‌است.

نکات برجسته این اصلاحات عبارتند از:

استفاده بیشتر از کارشناسان کشورهای در حال توسعه و کشورهای با اقتصاد در حال گذار.

ارتباط گسترده با بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی.

دسترسی الکترونیکی بیشتر به اسناد و بانک اطلاعات فائو.

  گزارش «اصلاحات فائو در هزاره جدید»، خطوط کلی اقدامات فائو را برای تمرکززدایی سازمانی و توجه به فعالیت در زمینه اولویتهای کلیدی، مشخص می‌کند. در سال ۱۹۹۹ اجلاس فائو «چارچوب استراتژیک پیشبرد برنامه‌های فائو تا سال ۲۰۱۵ » را تصویب کرد که طی تبادل نظرهای گسترده میان کشورهای عضو و دیگر سرمایه گذاران فائو وسعت بیشتری یافته و برای برنامه‌ها و طرحهای آینده این سازمان، چارچوب قدرتمندی را تدارک می‌بیند.

  هم اکنون آقای «خوزه گرازیانو داسیلوا» مدیر کل و بالاترین مقام اجرایی فائو است.

دفاتر منطقه ای فائو عبارتند از:

۱- دفتر منطقه ای برای آفریقا در «آکرا»، غنا.

۲- دفتر منطقه ای آمریکای لاتین و حوزه دریای کارائیب در «سانتیاگو»، شیلی.

۳- دفتر منطقه ای آسیا و اقیانوسیه در «بانکوک»، تایلند.

۴ –دفتر منطقه ای خاور نزدیک در “قاهره” مصر.

۵- دفتر منطقه اروپا و آسیای مرکزی در «بوداپست»، مجارستان.

*****************************

نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در جمهوری اسلامی ایران

دفتر ما

   ایران در تاریخ ۰۱ دسامبر ۱۹۵۳ عضو سازمان خواربار و کشاورزی (FAO) شد. در سال ۱۹۹۲ این سازمان، دفتر نمایندگی خود در ایران را پس از انقلاب اسلامی بازسازی نمود. براساس توافقنامه مشترک وزارت کشاورزی وقت و سازمان فائو در نوامبر ۱۹۹۱ ، محل استقرار نمایندگی در وزارتخانه، به هیئت نمایندگی فائو واگذار شد.

     نمایندگی FAOدر حال حاضر، در سازمان تحقیقات کشاورزی، آموزش و ترویج کشاورزی وابسته به وزارت  جهاد کشاورزی ، واقع در باغ گیاه شناسی پر از درختان و گل های زیبا و درمیان کوههای شمال تهران، قرار گرفته است.

   محور اصلی کمک های فنی فائو به ایران در زمینه های ظرفیت سازی، توسعه سیاست ها و استراتژی، تولید محصولات کشاورزی، دامداری و بهداشت دام، مدیریت شیلات و جنگل ها و برنامه های اضطراری و توانبخشی بوده است.

ساختار و کارکنان

   پرسنل نمایندگی فائو متشکل از یک عضو کارمند بین المللی (نماینده فائو)، یک کارشناس ملی و هفت کارمند عمومی ملی و هشت مشاور حرفه ای و فنی (ملی و بین المللی) هستند.

 ساختار نمایندگی سازمان فائو به شرح زیر است:

۱- دفتر نماینده فائو (OR)؛

۲- واحد ارتباطات و حمایت (CAU)؛

۳- واحد نظارت و ارزیابی (MEU)؛

۴- واحد برنامه ریزی و مشارکت (PPU)؛

۵- واحد عملیات پروژه (POU)؛

۶- واحد پشتیبانی اداری (ASU).

   بعلاوه، نماینده فائو در جمهوری اسلامی ایران، به نمایندگی ازسوی سازمان همکاری های اقتصادی (ECO) نیز، خدمت می کند.

برنامه های جمهوری اسلامی ایران

    در بیست سال گذشته، بخش عمده ی کمک های فنی فائو به ایران در زمینه های ظرفیت سازی، توسعه سیاست ها و راهبردها، تولید محصولات، دامپروری و بهداشت دام، مدیریت شیلات و جنگل ها و کمک به برنامه های اضطراری و  بهبود در برنامه های بازسازی متمرکز شده است.

    سازمان فائو در راستای تقویت برنامه کشوری خود، کمک های مالی برای اجرای یک رویکرد جامع و استراتژیک در مواجهه با چالش های فعلی در بخش های غذایی و کشاورزی را به شیوه ای جامع و پایدار، ارائه  می کند.

   در این رویکرد، تغییر قابل توجهی در نگرش و شیوه های کمک ها اعمال شده و  ضمن دوری از رویکرد سنتی پروژه-محوری،  حمایت از چارچوبی برنامه-محور، مد نظر قرارداشته و بر مبنای نتایج- محوری پیش می رود. با این تغییر، هم افزایی میان پروژه ها تأمین، همبستگی و تداوم پروژه ها در راستای اهداف، به وضوح مشخص و با کمیت سنجی و اندازه گیری اجزاء آن ها، میزان اثربخشی، و نه صرفا خروجی انها، معلوم و پایداری بلند مدت فعالیت های توسعه، تضمین می شود.

 رهیافت استراتژیک یکپارچه که باید در این راستا اجرا شود، از چهار برنامه اصلی زیر حمایت می کند:

 i) ) کمبود آب و مدیریت پایدار زمین؛

 (ii) امنیت غذایی، تغذیه و سلامت مواد غذایی؛

 (iii) آب و هوای هوشمند و پایدار زیست-کشاورزی؛ و

 (iv) سرمایه انسانی و توسعه ظرفیت های سازمانی.

    چارچوب برنامه ریزی کشوری در ایران (۲۰۱۲-۲۰۱۶)، درنتیجه مشورت های گسترده با طیف وسیعی از دست اندرکاران و فعالان ملی و بین المللی در داخل کشور و ارزیابی های فنی فائو در دفتر مرکزی رم، دفتر منطقه ای برای خاور نزدیک (RNE) و دفتر نمایندگی فائو در جمهوری اسلامی ایران، تدوین گردید. هدف این ابتکار آن است که از توان فائو در کمک به ایران برای پیشبرد برنامه بازسازی کشاورزی خود در یک چارچوب برنامه ریزی منسجم، بهره برداری شود. با استفاده از این چارچوب و دیگر ابزارها، امکان شناسایی و تعریف اولویت های کشاورزی، از جمله شیلات، جنگلداری و منابع طبیعی و توسعه روستایی، با اتکاء به مزیت های فنی و شاخص FAOفراهم می آید.

     بر همین اساس، کارگاه اعتبارسنجی و مراسم امضاء چارچوب برنامه ریزی کشوری

 (Country Policy Framework-CPF) در تاریخ ۱۸ جولای ۲۰۱۲ در تهران، توسط وزارت جهاد کشاورزی و دفتر نمایندگی سازمان فائو برگزار گردید.     

     این سند که توسط  معاون برنامه ریزی و اقتصادی وقت وزارت جهاد کشاورزی و کارشناس مسئول فائو امضاء شد، بر سه حوزه اولویت استراتژیک تمرکز دارد:

   اولویت ۱- افزایش بهره وری به نفع فقرا برای امنیت غذایی بهتر، تغذیه و معیشت گروه های آسیب پذیر در مناطق روستایی و شهری؛

   پیوند با اولویت های ملی و اهداف استراتیژیک فائو و اولویت های منطقه ای. اساس فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویتی می تواند بترتیب در اهداف استراتژیک فائو A” و “Cبر روی ” تقویت تولید پایدار محصولات کشاورزی” و “مدیریت و استفاده پایدار از منابع شیلاتی و آبزی پروری” و اولویت منطقه ای “B” برای منطقه خاور نزدیک “توسعه تولیدات کشاورزی و توسعه روستایی برای بهبود معیشت”.

    اولویت ۲- بهبود مدیریت و توسعه پایدار منابع طبیعی، کاهش اثار تغییرات اقلیمی و تطبیق آن با تاثیرات آن و مدیریت ریسک بلایای طبیعی

    پیوند با اولویت های ملی و اهداف استراتژیک فائو و اولویت های منطقه ای. اساس فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویت دار و پیچیده را  می توان در هر دو هدف استراتژیک فائو یعنی” “F؛ در زمینه مدیریت پایدار منابع زمین، آب و  منابع ژنتیکی و در پاسخ بهینه به چالش های زیست محیطی جهانی که بر روی مواد غذایی و کشاورزی تاثیر می گذارند، و هدف استراتژیک E” ” ناظر بر مدیریت پایدار جنگل ها و درختان، که بعنوان مکمل ضروری برای ارتقاء هدف A“” در زمینه “تقویت تولید پایدار محصولات کشاورزی” و هدف استراتژیک “B” در “افزایش تولید دام های پایدار” تلقی می شوند.

    فعالیت های برنامه ریزی شده در این حوزه اولویتی که مربوط به مدیریت ریسک فاجعه است نیز، به هدف اول استراتژیک فائو در “بهبود آمادگی و پاسخ مؤثر به تهدیدات غذایی و کشاورزی و موارد اضطراری” کمک می کند.

    اولویت ۳- تقویت و ارتقاء مدیریت دانش در حوزه توسعه کشاورزی و روستایی، امنیت غذایی و ایمنی مواد غذایی

               پیوند با اولویت های ملی، اهداف استراتژیک فائو و اولویت های منطقه ای

   پشتیبانی که سازمان فائو در این حوزه اولویتی “CPF” ارائه می دهد، عملکرد کلیدی و اصلی سازمان فائو را در چارچوب استراتژی آن سازمان  برای دوره ۲۰۱۹-۲۰۱۰ نشان داده و سازوکارهای اجرایی مهم فائو را برای کسب نتایج محسوس و مبتنی بر مزیت های تخصصی ، معرفی می نماید.

   در این حوزه های اولویتی، مجموعاً پنج نتیجه CPFو نوزده دستاورد آن، مطابق با اولویت های ملی و برنامه های در حال اجرا و یا پیش بینی شده توسط دولت ایران، شناسایی می شود. حوزه اولویتی سال های (۲۰۱۲-۲۰۱۶)) نیز با چارچوب استراتژیک آن سازمان (۲۰۱۰-۲۰۱۹) و چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد (UNDAF) برای  ج. ا. ایران در سال های ۲۰۱۶-۲۰۱۲، مطابقت داشته و بویژه، با ایران ۲۰۱۲-۲۰۱۶ و کمک به اهداف توسعه هزاره (اهداف توسعه هزاره)، بویژه با اهداف توسعه هزاره MDGs، از جمله اهداف یکم (کاهش گرسنگی و فقر) و هفتم (پایداری زیست محیطی)، سازگار است.

******************************

همکاران دولتی

       وزارت جهاد کشاورزی مسئول اصلی تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی کشور است. بنابراین، همیشه به عنوان مخاطب اصلی سازمان فائو درایران محسوب می شود. سایر نهادهای دولتی مربوطه نیزعبارتند از سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت کشور. نمایندگی فائو در ایران، ضمن برگزاری جلسات منظمی با وزیر و مدیر کل امور بین الملل جهاد کشاورزی،  تماس های ویژه ای با سایر معاونت های فنی و تصمیم گیر وزارتخانه برقرار می کند.

  فائو در ایران روابط خوبی با موسسات تحقیقاتی مانند؛ موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال (SPCRI)، موسسه اصلاح دانه و نهال (SPII)، موسسه تحقیقات شیلات ایران (IFRO)، موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصادی کشاورزی و توسعه روستایی، موسسه تحقیقات ماهیان خاویاری (APERDRI) و موسسه تحقیقات شوری خاک در ایران برقرار نموده است.

     نمایندگی سازمان فائو در ایران با مشارکت وزارت امور خارجه، به عنوان همکار اصلی در طراحی، اجرا و نظارت بر برنامه های پیش بینی شده در چارچوب کمک های توسعه ای سازمان ملل متحد (UNDAF)، فعالیت می کند.

همکاران سازمان ملل متحد

      دفتر نمایندگی فائو در نهایی سازی، پیاده سازی و نظارت بر فعالیت های UNDAFهمکاری کرده و  بعنوان عضو فعال UNCTدر گروه ها و تیم های مختلف از جمله کاهش فقر، کاهش ریسک و مدیریت بحران، مدیریت عملیات (OMT) و تیم مدیریت بحران (DMT) مشارکت می کند. گروه موضوعی “مدیریت پایدار محیط زیست” نیز با مشارکت فائو اداره شده و در مجموع، ۶ جلسه موضوعی از برنامه چارچوب UNDAFرا نیز، نمایندگی می کند. دفتر فائو همچنین، با همکاری RCو UNCTبرای اطمینان از یکپارچه سازی برنامه های CPFبا UNDAFهمکاری می کند.

دیگر همکاران توسعه

     نمایندگی فائو در ایران برای انجام برنامه ها و مأموریت های خود با نهادهای مختلف ملی و بین المللی، دانشگاه های ملی و سازمان های غیر دولتی از یک سو و برخی کشورهای کمک کننده از سوی دیگر، همکاری می کند. در این رابطه، امضاء تفاهم نامه همکاری مشترک  میان دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (UTCAN) قابل اشاره است. دفتر فائو با سازمان های غیر دولتی مانند: انجمن برنج ایران، انجمن حافظت از محیط زیست کوهستانی (MEPS) و مرکز توسعۀ پایدار (CENESTA)، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران (IRNCID) ، روابط خوبی دارد.

    این NGOها در پروژه ها و فعالیت های مختلف FAOدر ایران شرکت دارند. علاوه بر این، دفتر فائو در ایران با اجرای پروژه های TeleFood، از زنان روستایی حمایت کرده و در توسعه پایدار روستایی در ایران مشارکت دارد.

موفقیت های فائو در جمهوری اسلامی ایران

   سازگاری کوینوآ “Quinoa” در ایران: یک رهیافت نوآورانه جهت ارتقاء کشاورزی هوشمند و حساس  به شرایط آب و هوا

   گرمایش جهانی بزرگترین چالش جهان امروز است. این پدیده، جهان را به طور یکسان تحت تأثیر قرار نمی دهد. برخی از مناطق، از جمله  منقه ما، اثرات بیشتری دریافت می کنند. در سراسر این مناطق، فقیران آسیب پذیرتر هستند زیرا امنیت غذایی آنها به خطر افتاده و به شناسایی محصولاتی نیازاست که بتوانند با شرایط جدید سازگار شوند.

  با درک  این چالش، کشورهای منطقه خاور نزدیک و شمال آفریقا و فائو تصمیم گرفتند تا این تهدید را با بهره گیری از شرایط آب و هوایی مختلف و شرایط کشت و کار متنوع در منطقه، به یک فرصت تبدیل نمایند. بهره گیری از دانش و تجربه جهانی و جستجو برای محصولات قابل انطباق، در دستور کار قرار گرفت. برای شروع، یک گونه آمریکای لاتین به نام Quinoaبه دلیل ارزش غذایی بسیار ارزشمندی و تنوع زیستی آن انتخاب شد. پروژه کوینوا در دسامبر ۲۰۱۳ آغاز شد و ثابت کرد که با توجه به امنیت غذایی منطقه و جهان، به ویژه در مناطقی که تولید مواد غذایی به دلیل تاثیرات شدید تغییرات اقلیمی محدود می شود، جایگزین خوبی برای محصولات سنتی است.   

  در ایران، به لطف تلاش های مشترک دولت و نمایندگی فائو، کینوا به طور کامل از نظر سازگاری و بهره وری آن مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس تحقیقات گسترده انجام شده در کرج، اهواز، ایرانشهر، جیرفت و کانوج، این محصول با شرایط آب و هوایی کشور سازگار بوده و با موفقیت در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید و محصول آن در فصول مختلف به کشاورزان ذیربط معرفی و تشریح شده است.

مدیریت آفات مرزی

    آفت گوجه فرنگی (Tuta absoluta) یکی از مهم ترین آفات ناشی از مراودات مرزی است که از جنوب امریکا شایع شد و از طریق اروپا و شمال آفریقا به خاورمیانه سرایت  نمود. این آفت ابتدا در اکتبر ۲۰۱۰ در استان آذربایجان غربی دیده شد و در کمتر از یک سال، ۲۶ استان  کشور را تحت تأثیر قرار داد.

   گوجه فرنگی یکی از محصولات عمده گیاهی در ایران است. این محصول به عنوان محصول تازه برای مصرف داخلی و صادرات تولید می شود. بعلاوه، به عنوان رب گوجه و سس گوجه فرنگی برای صادرات فرآوری می شود. ایران دارای مزارع و گلخانه هایی در ۳۲ استان است که سطح ناخالص آن به ۱۷۷۰۶۰ هکتار بالغ گردیده وتولید سالانه گوجه فرنگی آن، بیش از ۶/۶ میلیون تن است.

    با توجه به ماهیت و منشاء مرزی این بیماری، سازمان فائو در سال ۲۰۱۲، با طراحی یک پروژه در منطقه خاور نزدیک برای نظارت و تدوین دستورالعمل فنی برای شناسایی و کنترل آفات ایجاد کرد. این پروژه در نوامبر ۲۰۱۴ تکمیل شد.

    در ایران، این پروژه موجب کاهش آسیب Tuta absoluta“” از طریق توسعه پیوند های سالم گوجه فرنگی، ارائه دانش فنی به متخصصین کشور و فعالان میدانی برای ساخت و نگهداری گلخانه های سالم و ترویج استفاده از دستگاه های کاملا اتوماتیک در کشت گوجه فرنگی بود. حدود ۶۰۰ نفر از کارشناسان ایرانی (۴۰٪زن) و ۷۴۰ کشاورز محلی (۳۰٪کشاورزان زن) درخصوص چگونگی مدیریت آفات و تولید این محصول راهبردی کشاورزی آموزش دیده اند.

برنامه ریزی کلان / راهبردی- ایجاد چارچوب استراتژی توسعه پایدار کشاورزی در ایران

     ایران با چالش ها و مشکلات ساختاری زیادی برای دستیابی به توسعه پایدار در بخش کشاورزی مواجه می باشد. دولت، که در جستجوی راهنمایی برای توسعه یک دیدگاه کلی بود تا بخش کشاورزی را از منابع موجود بهره مند نماید ، از کمک فنی فائو در تدوین یک چارچوب استراتژیک برای توسعه پایدار کشاورزی (۲۰۲۱-۲۰۱۷) استفاده کرد.

        دولت از کمک متخصصان بین المللی، از جمله متخصصین ارشد، به منظور بهره گیری از روند توسعه بالقوه فنی و اقتصادی جهانی استقبال کرد. این نگاه، تغییرات در تجارت جهانی، چالش های بودجه ای ناشی از کاهش قیمت نفت خام، چالش های ناشی از مسئولیت های بیش از چند وزارتخانه و توانایی چندین زیرمجموعه را مد نظر قرار داد. این چارچوب، پایه ای برای توسعه آینده را تشکیل داد و اقدامات خاص و اولویتی را برجسته نمود و نیازهای احتمالی به کمک های فنی را مشخص کرد.

     ایران در روند برنامه ریزی برنامه ششم توسعه پنج ساله کشور ۲۰۲۱ – ۲۰۱۷ (SFYDP)، در جهت کاهش و هدفمند سازی یارانه ها، تنوع بخشیدن به اقتصاد و دستیابی به سطح بالاتری از رشد متوازن، تلاش می کند. در بخش کشاورزی، اهدافی نظیر؛ تقویت روند توسعه برای افزایش صادرات کشاورزی و افزایش خودکفایی در تولید مواد غذایی، مد نظر قرار دارد. قطعاً بدون یک چارچوب مناسب برای توسعه پایدار کشاورزی، دستیابی به چنین اهدافی، غیرممکن است. از این رو، هدف این پروژه، تهیه چارچوبی بود که تحقق مفید و موثر اهداف تعیین شده در متن برنامه ششم SFYDPرا فراهم کند.

          خروجی عمده این پروژه، یک چارچوب استراتژیک برای توسعه پایدار کشاورزی بود تا بتوان بعنوان پایه ای برای توسعه امروز و آینده، مورد استفاده قرار داد. این چارچوب استراتژیک و زیربنایی با تاکید بر بهره وری اقتصادی، استفاده از منابع را با ملاحظه دقیق اولویت های  دولت در زمینه رفاه اجتماعی و پایداری مدیریت منابع طبیعی، توصیه می کند.

   این پروژه همچنین، تجزیه و تحلیل عمیق و ارزیابی مسائل مهم و کلان دولت را مد نظر دارد. در متن اسناد سیاست های پیش بینی شده، توصیه های مربوط به اقدامات لازم برای تضمین بهره وری اقتصادی، عدالت اجتماعی و پایداری مدیریت منابع طبیعی پیش بینی شده است. البته، این “چارچوب” تأثیر مستقیمی بر کشاورزان نداشت، ولی اجرای آن تاثیر بسزایی در بسیج جوامع روستایی گذاشت؛ چرا که از خصوصی سازی شرکت های دولتی و توسعه تعاونی های کشاورزی پشتیبانی می کرد.

   تولید محصولات کشاورزی- اجرای طرح منطقه ای مدیریت یکپارچه آفات (IPM) در ایران

      سازمان جهانی غذا، مدیریت یکپارچه آفات (IPM) را به عنوان رویکرد ترجیحی برای حفاظت از محصول ترویج داده و آن را به عنوان رهیافتی برای تقویت و پایداری تولید محصولات و کاهش خطر آفت کش ها با هدف ارتقاء ایمنی وکیفیت مواد غذایی، حفاظت از مصرف کنندگان، حمایت از کشاورزی هوشمند، کاهش کاربرد نهاده های پرخطر در کشاورزی و حفاظت از منابع طبیعی در فعالیت های کشاورزی مورد استفاده قرار می دهد. برنامه IPMفائو، با رویکرد به تقویت رویه های محلی، در قالب ۳ برنامه منطقه ای در آسیا، خاور نزدیک و غرب آفریقا و نیز چندین پروژه مستقل ملی، اجرا شده است.

   پس از مشارکت سازمان فائو، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشگام در منطقه خاور نزدیک و شمال آفریقا است که اجرای برنامه IPMرا در ماه آوریل سال ۲۰۰۴ آغاز کرد. درمورد این پروژه، چندین کشور بین سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۱۴ برای استفاده از ظرفیت های ساخته شده در کشور پیرامون روش های اجرای IPMو یافته های آن در قالب مدرسه در مزرعه (FFS)، به ایران سفر کردند.

   امروزه IPM / FFSدر ایران برای بیش از ۱۴ محصول مختلف کاربرد دارد. یکی دیگر از نتایج عالی پروژه این بود که گروه IPM، متشکل از برخی کشاورزان و مصرف کنندگان در قالب انجمن محلی (CBO)، تشکیل شده و در ابتکاری با عنوان “از مزرعه تا سفره”  و با هدف اعتمادسازی در بازار، در حال حاضر گسترش است.

      در طول این سالها، دولت ایران از کمک های فائو که از طریق پروژه های همکاری های فنی “TCP” ارائه می شود، استفاده موثر نموده است. پیشرفت در صدور گواهی بذر و کنترل کیفیت آن از این طریق چشمگیر بود. کمک های پروژه برای به روز رسانی قوانین بذر و ایجاد موسسه گواهی و کنترل کیفیت بذر مورد استفاده قرار گرفت که نقشی حیاتی در خودکفایی پایدار در مواد غذایی ایران دارد. پروژه TCP“مدیریت و کنترل باقیمانده آفت کش ها، داروهای دامی و مواد شیمیایی در مواد غذایی” نیز به طور مستقیم بر افزایش بهره وری و بهبود ایمنی غذا تأثیر داشته است.

***********************

لیست پروژه های FAOدر جمهوری اسلامی ایران

   در حال حاضر نمایندگی سازمان فائو در جمهوری اسلامی ایران ۲۲ پروژه را به صورت ملی یا با همکاری کشورهای دیگر در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (NENA) یا فراتر از آن انجام می دهد. موارد زیر عناوین مختصر پروژه های در حال اجرا هستند:

پروژه های بین منطقه ای:

–           کاهش و مدیریت ریسک بیماری ناکروز حاد کبدی (AHPND) میگوی پرورشی

–           کمیته تون ماهیان اقیانوس هند

پروژه های زیر منطقه ای:

–           ظرفیت سازی برای کاهش تلفات موادغذایی در منطقه خاور نزدیک

–           پشتیبانی از همکاری منطقه ای پیرامون طرح کمبود آب برای افزایش بهره وری آب

پروژه های ملی:

–           برنامه جامع مدیریت پایدار منابع آب در حوضه دریاچه ارومیه

–           کمک به روند تقویت جنگل های زاگرس و مقابله با زوال گونه های بلوط و جنگل های خزر در برابرآفت   Boxwood Blight  و توسعه سیستم ملی پایش جنگل ها در جمهوری اسلامی ایران

–           طرح بازسازی عرصه های جنگلی و اراضی تخریب شده با توجه ویژه به خاک های شورو مناطق مستعد فرسایش بادی

–           بهبود ژنتیکی ماهی قزل آلای رنگین کمان در جمهوری اسلامی ایران

–           بهبود سیستم های نظارت بر کشاورزی به کمک تصاویر ماهواره ای در ایران

–           ظرفیت سازی در راستای تقویت پایدار کشت دانه های روغنی در ایران با توجه به زنجیره ارزش سویا

–           تدوین سند پشتیبانی از پروژه “تقویت سازماندهی و یکپارچه سازی مزارع خانوادگی کوچک مقیاس”

مترجم و ویراستار: احمد یوسفی؛ کارشناس مشاور روابط عمومی و امور بین الملل شرکت مادر تخصصی صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی 

آبان ماه ۱۳۹۶