شرکت در یک نگاه

صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی به عنوان تنها نهاد مالی- اعتباری غیردولتی با مشارکت تولیدکنندگان و بهره‌برداران تشکیل شده‌اند که چشم‌انداز روشنی را در به‌کارگیری ظرفیت‌های غیردولتی به منظور تأمین مالی و ارتقای نرخ رشد سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی نشان می‌دهند.

سرمایه 

از ابتدای شروع فعالیت (سال ۱۳۸۳) تا پایان ۱۴۰۲ تعداد ۱۷۱ صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی در سطوح مختلف تشکیل شده است. ۳۲ صندوق استانی، ۱۱ صندوق تخصصی- محصولی، ۲۰ صندوق زنان روستایی و عشایری، ۱۳ صندوق منابع طبیعی ، ۹۳ صندوق شهرستانی و ۲ صندوق منطقه ای مجموع ۱۷۱ صندوق را تشکیل می دهند. سرمایه این صندوق ها بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد ریال و حداکثر سهم مشارکت دولت در سرمایه این صندوق ها ۴۹ درصد و حداقل سهم بخش غیردولتی ۵۱ درصد است.

تعداد سهامداران این صندوق ها تا مقطع زمانی یاد شده شامل ۸۶۱۲ سهامدار حقوقی (در قالب تشکل ها، تعاونی های فعال در بخش کشاورزی) و تعداد ۱۳۵۵۰۳ سهامداران حقیقی (تولیدکنندگان و بهره برداران این بخش) می باشند.

اطمینان و اعتماد متقابل صندوق‌ها و سهامداران آنها باعث شد تا در همین مدت کوتاه رشد فزاینده‌ای در سرمایه صندوق‌ها رقم خورده و سرمایه آنها از ۳۳ میلیارد ریال در ابتدای تأسیس به بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال تا کنون افزایش یابد.

تسهیلات پرداخت‌شده

از ویژگی بارز تسهیلات اعطایی، به‌جا، به‌موقع، آسان و ارزان بودن آن و وجود یک نظام خودکنترلی بر صندوق است که باعث شده صندوق‌ها تسهیلات معوقه نداشته باشند.

از ابتدای تأسیس صندوق‌ها تا آخر ۱۴۰۲ بیش از ۲۶۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات با هدف تأمین بخشی از سرمایه در گردش به جامعه هدف در راستای تکمیل و تقویت زنجیره ارزش، اعطاء شده است. تسهیلات مزبور در اختیار سهامداران این صندوق ها که حدود ۹ هزار تشکل و تعاونی به عنوان سهامداران حقوقی و بیش از ۱۳۵ هزار تولیدکننده و بهره بردار به عنوان سهامداران حقیقی، قرار داده شده است. بالغ بر ۸۹ درصد از تسهیلات مزبور از منابع داخلی صندوق ها به صورت قرض‌الحسنه و مابقی از منابع بانک‌های کشور با توجه به تفاهمنامه منعقده تأمین شده است.

کل اعتبارات پرداختی عاملیت ها از سوی صندوق ها به بهره برداران بخش های مختلف از سال ۱۳۸۷ تا پایان ۱۴۰۲ بالغ بر مبلغ ۱۲۵ هزار میلیارد ریال بوده که عمده این مبلغ برای اجرای ۱.۶ میلیون هکتار آبیاری تحت فشار تخصیص داده شده است.

عاملیت توزیع اعتبارات صندوق‌های غیردولتی به عنوان بستری مناسب برای ارائه امکانات و اعتبارات حمایتی و یارانه‌ای دولت در بخش کشاورزی شناخته شده‌اند. به همین دلیل از سال ۱۳۸۷ و با حمایت وزارت جهاد کشاورزی، مسئولیت توزیع اعتبارات دولت برای کمک به کشاورزان و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای دولت در بخش کشاورزی در چارچوب قراردادهای منعقده با سازمان‌های جهاد کشاورزی در استان‌های کشور بر عهده این صندوق‌ها قرار گرفت.

سایر قراردادهای عاملیت شامل: طرح های انتقال آب با لوله، استخر ذخیره آب، اصلاح نژاد دام، یارانه های علوفه خشبی، یارانه بذر پنبه، آبزی پروری، انجام امور آماری و تکمیل شناسنامه بهره برداران، اصلاح الگوی کشت، کنترل آفات و بیماری های گیاهی، حمایت از شبکه های فنی و مشاوره ای کشاورزی و ….. می باشد.

صندوقهای حمایت از توسعه بخش کشاورزی به استناد تبصره ۴ ماده ۱۷ قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی از سال ۱۳۸۷ تا پایان ۱۴۰۲ در حال پرداخت این تسهیلات هستند و تاکنون درباره اجرای عاملیت ها برای طرح محوری سامانه های نوین آبیاری (طرح توسعه آبیاری تحت فشار)  بالغ بر ۱.۶ میلیون هکتار را با حجم اعتباری حدود ۹۱ هزار میلیارد ریال برعهده داشتند.

در جدول زیر جزئیات عاملیت صندوق های حمایت از بخش کشاورزی تا سال ۱۴۰۱ تشریح شده است:

اثربخشی فعالیت صندوق‌ها

اثر فعالیت صندوق‌ها را به طور کلی می‌توان در موارد زیر بیان کرد:

۱) پرداخت سریع و آسان تسهیلات ارزان‌قیمت به تشکل‌های تولیدکنندگان با کمترین پیچیدگی و صرف وقت

۲) رفع بخشی از معضل تولیدکنندگان در زمینه ارائه وثیقه ها و تضمین‌های مالی از طریق پرداخت تسهیلات به صورت تضامنی و مبادله تفاهم‌نامه با بانک‌های دیگر

۳) تأمین مالی به منظور تأمین بخشی از نهاده‌های مورد نیاز تولیدکنندگان با قیمت مناسب که باعث شده است ارزان‌تر از خرید نسیه توسط تولیدکنندگان به دست آنان برسد

۴) ایجاد وفاق، همدلی و انسجام بین تشکل‌های تولیدکنندگان بخش کشاورزی

۵) جلب اطمینان و باور تولیدکنندگان نسبت به صندوق‌های حمایت از توسعه بخش کشاورزی درباره سامان‌دهی تأمین نیازهای مالی و اعتباری مورد نظر بخش کشاورزی توسط بخش غیردولتی

۶) ظرفیت‌سازی در بخش غیردولتی به منظور پذیرش مسئولیتتصدی‌گری‌های سرمایه‌گذاری، مالی و اعتباری در بخش کشاورزی

۷) تقویت فضای خودکنترلی و نظارت مستمر برای مقابله با انحراف تسهیلات از اهداف موردنظر و بازپرداخت به‌موقع تسهیلات

۸) تلفیق منابع مالی دولت و منابع مالی بخش غیردولتی و پایدار شدن این منابع برای اهداف بخش کشاورزی

۹) بالا بردن قدرت چانه‌زنی تولیدکنندگان در مواجهه با بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری 

برنامه آینده:

عملکرد مؤثر و مطلوب صندوق‌ها و حمایت و پشتیبانی مسئولان از آنها موجب شده تا در قانون افزایش بهره‌وری فضای گسترده‌ای پیش روی صندوق‌ها قرارگیرد. از جمله ظرفیت‌هایی که این قانون در اختیار صندوق‌ها گذاشته می‌توان به اجازه تشکیل صندوق در سطوح بخشی، شهرستانی، استانی، ملی، تخصصی و محصولی، فعالیت مالی و اعتباری و بازرگانی، انتشار و فروش اوراق مشارکت، استفاده از منابع قابل تخصیص صندوق توسعه ملی، بیمه‌گری کشاورزی، عاملیت توزیع اعتبارات دولتی، استفاده از منابع مالی خارجی و … اشاره کرد.با استعانت از خداوند منان و بهره‌‌گیری از این اسناد قانونی در چند سال آینده نسبت به تشکیل صندوق های بخشی شهرستانی، تخصصی و محصولی اقدام می شود.